ابن الجوزی گفته است: هر گاه برای متعلم چیزی نامفهوم بود باید منتظر بماند تا شیخ کلامش را تمام کند، سپس با احترام و مهربانی از شیخ توضیح و تفهیم آن را بخواهد، و کلام او را قطع نکند.²
به هنگام طرح سؤال ادب را رعایت کنید ، نباید سؤالی را بپرسد که در آن تکلیف باشد، و یا نباید چیزی را بپرسد که جوابش را می داند، ویا به قصد ناتوان کردن شیخ آنرا بپرسد، و یا به منظور اینکه اظهار علم نماید، ویا نباید سؤالی را بپرسد که هنوز واقع نشده ، و موضوع آن نیامده است، و سلف در این موارد متعلم را توبیخ می کردند.³
طالب علم حق را در مسجد ادا کند، مثل اینکه درجمعه و جماعت و در این کارها مسابقه دهد.
طالب علم حق علم را در منزل نیز ادا کند.
امام بخاری رحمت الله گفته است: «باب تعلیم الرجل أمتَه وأهله» سپس سند حدیث را به ابو موسی اشعری رساند و گفت : پیامبر ﷺ گفته است: سه گروه هستند که دو اجر دارند یکی اهل کتاب که به پیامبر ﷺ خویش ایمان داشته، وبعد به محمد ﷺ نیز ایمان آورده است.ودوم برده ای است که حق خدا وحق صاحبش را ادا کرده است، سوم مردی است که جاریه ای دارد وآنرا بخوبی ادب و تعلیم داده است، سپس او را آزاد کرده وبا او ازدواج می کند.
۱_فتح الباری:(۱۷۱/۱)
۲_الاداب الشرعیه:(۱۶۳/۲)
۳_تهذیب التهذیب:(۲۷۴/۸)،السیر(۳۹۸/۱)