آتئیسم یا آتئیست چیست؟ (۲)

آتئیسم به چه معناست؟
آتئیسم یک واژه انگلیسی”Atheism” است و این کلمه در زبان فارسی به این معانی: «انکار وجود خدا، الحاد و کفر» ترجمه شده است و به کسی که چنین اعتقادی دارد آتئیست “Atheist” می گویند که این کلمه در زبان فارسی به معانی: «منکر خدا، خدانشناس و ملحد» ترجمه شده است.
تذکر: این کلمه ریشه در زبان و مفاهیم فلسفی یونان “Atheos” قدیم دارد و این کلمه به معنای «خدا ناباوری یا رد خداباوری» می‌باشد.

عقیده آتئیسم
آتئیسم معتقد است که خدایی وجود ندارد اما وقتی که نتوانستند این ادعای شان را ثابت کنند برخی از آنها مساله ی “لا أدریه” را مطرح کردند و به عقیده ی “ندانم گرایی” روی آوردند.

توضیح: ندانم‌گرایی اسم های دیگری هم چون: «ندانم‌گویی، ندانم‌باوری، لاادری‌گری یا لاادریه» دارد که در زبان انگلیسی به آن “Agnosticism ” گفته می شود یعنی کسی است که نمی داند خدا وجود دارد یا نه. ندانم گرایی یا لاادریه یک دیدگاه فلسفی است که دانستن درستی یا نادرستیِ برخی ادعاها به خصوص امور فراطبیعی مانند: زندگی پس از مرگ، وجود خدا و… را ناممکن می‌داند لذا این نظریه یکی از گرایش‌های فلسفی است. به این ترتیب خداناباوری به معنی نداشتن اعتقاد به خداست اما ندانم‌گرایی به معنی نداشتن دانش و دلیل کافی در اثبات وجود خداست.

برتراند راسل که یکی از رهبران این عقیده محسوب می شود در “من یک خداناباورم یا یک ندانم گر” می‌گوید: «… خود را یک ندانم‌گرا توصیف می‌کنم چرا که فکر نمی‌کنم برهانی قاطع وجود داشته باشد که کسی بتواند اثبات کند که خدایی وجود ندارد».

 همچنین چند وقت پیش دریکی از سایت ها که نویسنده ی آن عقیده آتئیسم داشت خواندم که در توضیح این عقیده گفته بود: «وقتی در مورد مذاهب رسمی حرف می زنیم ما آتئیست هستیم یعنی وقتی خدای واحد اسلام و یهود یا مسیحیت ادعاهایی می کند که با علوم قطعی در تضاد است یا حرف هایش با گذشت زمان تغییر می کند می توانیم به یقین ادعا کنیم که چنین خدایی وجود ندارد. اما این به این معنی نیست که خدا «اصلا» وجود ندارد یعنی وقتی پای مبدا غایی هستی به میان می آید پاسخ ما این است: هنوز نمی دانیم».

به عبارتی می توان گفت آتئیسم دچار سردرگمی شده است که نه می تواند وجود خدا را منکر شود و نه می تواند وجود خدا را باور کند که این خود مساله بیانگر باطل بودن این تفکر و عقیده است.

بزرگان و رهبران این فکر و عقیده

در بین فلاسفه، هنرمندان، نویسندگان، دانشمندان، سیاست مداران و… افرادی وجود دارند که منکر وجود خداوند هستند که از مشهور ترین آنها می توان: «نوآم چامسکی، برتراند راسل، دیوید هیوم، جودی فاستر، راجر واترز، آیزاک آسیموف، آلبر کامو، پل دیراک، ریچارد داوکینز، میخائیل گورباچف، دیوید میلیبند و…» را نام برد.

سخن پایانی

نباید از عقیده آتئیسم و تبلیغ آنها ناراحت بود زیرا تجربه ثابت کرده است که هرچقدر دشمنان اسلام در این دین شک و شبهه ایجاد کردند نه تنها به اسلام ضربه ای وارد نشد بلکه بالعکس سبب پیشرفت و نیرومندی بیش از پیش اسلام شد.

به قول استاد مرتضی مطهری که می گوید: «من بر خلاف بسیارى از افراد از تشکیکات و ایجاد شبهه هایى که در مسائل اسلامى می شود – با همه علاقه و اعتقادى که به این دین دارم – به هیچ وجه ناراحت نمی شوم بلکه خوشحال مى ‏شوم؛ زیرا معتقدم و در عمر خود به تجربه مشاهده کرده ‏ام که این آیین مقدس آسمانى در هر جبهه از جبهه ‏ها که بیشتر مورد حمله و تعرض واقع شده با نیرومندى و سرافرازى و رونق بیشترى آشکار شده است». (نظام حقوق زن در اسلام/ ص۴۷)

به همین جهت إن شاء الله در پست و مقالات بعدی به بحث و بررسی شبهات آتئیسم و پاسخ به آنها خواهم پرداخت.

🏼نویسنده: امید خزاعی