آب مستعمل

آب مستعمل: آبی که برای رفع حدث یا شستن نجاست به کار رفته و تغییر نکرده و وزن آن زیاد نشده باشد. چون پیامبر صلی الله علیه وسلم گفت:

«خَلَقَ اللهُ الماءَ طَهُوراً لَا یُنَجِّسُهُ شَیْءٌ  إِلَّا مَا غَیَّرَ طَعْمَهُ أَوْ رِیحَهُ». (رواه ابن ماجه).

«خداوند آب را پاک و پاک کننده آفرید هیچ چیزی آن را آلوده نمی‌کند مگر چیزی که مزه یا بوی آن را تغییر دهد».

و در روایت ابن ماجه آمده است: «أَو لَونَهُ» «مگر چیزی که رنگ آن را تغییر دهد و دگرگون کند».

این آب پاک است اما در اینکه پاک کننده نیز می‌باشد، اختلاف وجود دارد. مذهب شافعی بر آنست که این نوع آب پاک کننده نیست چون یاران پیامبر rصلی الله علیه وسلم  با این که بسیار به دین اعتنا کرده و اهمیت داده‌اند آن را جمع نمی‌کردند تا به وسیله آن وضو بگیرند، و اگر این کار روا بود حتما آن را انجام می‌دادند.

برخی از علما گفته‌اند: حقیقت اینست که تنها استعمال و به کار بردن، آب را از پاک کنندگی خارج نمی‌سازد مگر این که در اثر این استعمال بو، رنگ یا مزه آن تغییر یافته باشد. و دیده شده است که یاران پیامبر صلی الله علیه وسلم نزدیک بود با هم به نزاع و جنگ برخیزند بر سر آبی که از وضوی پیامبر صلی الله علیه وسلم می‌چکید، گاه آن را می‌گرفتند و به آن تبرک می‌جستند و این تبرک را با شستن برخی از اندام‌های وضو با آن آب انجام می‌دادند، و گاهی به غیر آن. بنابر این آب مستعمل و به کار رفته هم پاک و هم پاک کننده است برابر عمل به اصل که طهارت است، و برابر دلایل بر این که آب پاک و پاک کننده است.