آن صاحبش را از اسلام خارج نمیکند و باعث ماندگاری ابدی در آتش نمیشود ولی شامل وعید شدید میگردد که شامل کفران نعمت و تمام آنچه در نصوص در باره کفر وارد شده ولی به حد کفر اکبر نرسیده میشود. و مثال برای آن عبارت است از:
آنچه در این سخن الله تعالی وارد است: ﴿وَضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلٗا قَرۡیَهٗ کَانَتۡ ءَامِنَهٗ مُّطۡمَئِنَّهٗ یَأۡتِیهَا رِزۡقُهَا رَغَدٗا مِّن کُلِّ مَکَانٖ فَکَفَرَتۡ بِأَنۡعُمِ ٱللَّهِ فَأَذَٰقَهَا ٱللَّهُ لِبَاسَ ٱلۡجُوعِ وَٱلۡخَوۡفِ بِمَا کَانُواْ یَصۡنَعُونَ ١١٢﴾ [النحل: ۱۱۲]. «خداوند مثال آبادی ای را آورد که در امن و امان بودند و از هر طرف روزی به آنها میرسید و اهل آن به نعمت خداوند کافر شدند پس خداوند لباس ترس و گرسنگی را بخاطر اعمالی که انجام میدادند بر آنها پوشانید». و رسول الله صلی الله علیه و سلم میفرماید: «اثْنَتَانِ فِی النَّاسِ هُمَا بِهِمْ کُفْرٌ الطَّعْنُ فِی النَّسَبِ وَالنِّیَاحَهُ عَلَى الْمَیِّتِ»[۱] «دو کار در بین مردم وجود دارد که کفر میباشند طعنه زدن در نسب و نوحه کردن بر مرده». و میفرماید: «لَا تَرْجِعُوا بَعْدِی کُفَّارًا یَضْرِبُ بَعْضُکُمْ رِقَابَ بَعْضٍ»[۲] «بعد از من کافر نشوید تا با جنگ وخونریزی یکدیگر را نابود سازید». این مثال و مثالهایی مانند این کفر دون کفر است و شخص را از اسلام خارج نمیکند.
الله تعالی میفرماید: ﴿وَإِن طَآئِفَتَانِ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ ٱقۡتَتَلُواْ فَأَصۡلِحُواْ بَیۡنَهُمَاۖ فَإِنۢ بَغَتۡ إِحۡدَىٰهُمَا عَلَى ٱلۡأُخۡرَىٰ فَقَٰتِلُواْ ٱلَّتِی تَبۡغِی حَتَّىٰ تَفِیٓءَ إِلَىٰٓ أَمۡرِ ٱللَّهِۚ فَإِن فَآءَتۡ فَأَصۡلِحُواْ بَیۡنَهُمَا بِٱلۡعَدۡلِ وَأَقۡسِطُوٓاْۖ إِنَّ ٱللَّهَ یُحِبُّ ٱلۡمُقۡسِطِینَ ٩ إِنَّمَا ٱلۡمُؤۡمِنُونَ إِخۡوَهٞ فَأَصۡلِحُواْ بَیۡنَ أَخَوَیۡکُمۡۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّکُمۡ تُرۡحَمُونَ ١٠﴾ [الحجرات: ۹-۱۰]. «هرگاه دو طائفه از مسلمانان با هم جنگیدند در میان آنها صلح برقرار سازید. اگر یکی از دو گروه در حق دیگری ستم روا داشت با آن دستهای که ستم میکند بجنگید تا زمانی که به سوی فرمان خدا برمی گردد و حکمش را میپذیرد، هرگاه بازگشت و فرمان الله را پذیرا شد، در میانشان دادگرانه صلح برقرار سازید چرا که خداوند عادلان را دوست دارد. مؤمنان برادر یکدیگرند، پس میان برادران صلح و آشتی برپا دارید تقوای خداوند را داشته باشید تا مورد رحم قرار گیرید» خداوند آنها را با اینکه با هم جنگ میکنند مؤمن مینامد.
و این سخن الله تعالی: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا یَغۡفِرُ أَن یُشۡرَکَ بِهِۦ وَیَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِکَ لِمَن یَشَآءُۚ وَمَن یُشۡرِکۡ بِٱللَّهِ فَقَدِ ٱفۡتَرَىٰٓ إِثۡمًا عَظِیمًا ۴٨﴾ [النساء: ۴۸]. «خداوند شریک قرار دادن برای خود را نمیبخشد و هر گناهی غیر از شرک را برای هرکس که بخواهد میبخشد و هرکس به خداوند مشرک شود گناه بزرگی بربافته است». آیه کریمه دلالت دارد بر اینکه تمام گناهان جز شرک تحت مشیت خداوند است اگر بخواهد به اندازه گناهش او را عذاب میدهد و اگر بخواهد او را بدون عذاب میبخشد اما شرک را خداوند نمیبخشد همانگونه که بصراحت میفرماید: ﴿إِنَّهُۥ مَن یُشۡرِکۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ حَرَّمَ ٱللَّهُ عَلَیۡهِ ٱلۡجَنَّهَ وَمَأۡوَىٰهُ ٱلنَّارُۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِینَ مِنۡ أَنصَارٖ ٧٢﴾ [المائده: ۷۲]. «هرکس برای خداوند شریک قرار دهد خداوند بهشت را بر او حرام کرده و جایگاهش آتش است و برای ظالمان و مشرکان یاری دهندهای نیست».
[۱] صحیح مسلم برقم (۶۷).
[۲] صحیح البخاری برقم (۱۲۱)، وصحیح مسلم برقم (۶۵).