شش نکته‌ی مهم درباره‌ی ماه شعبان

علامه ابن عثیمین رحمه‌الله میگوید:

ای مسلمانان! در ماه شعبان به‌سر می‌بریم؛ لذا شش نکته‌ی مهم درباره‌ی این ماه بیان نموده؛ از الله متعال می‌خواهیم که به ما علم سودمند و عمل شایسته عنایت فرماید:
نکته‌ی اول: روزه‌ی شعبان. آیا ماه شعبان در زمینه‌ی روزه تمایزی دارد؟
آری؛ پیامبر صلی الله علیه و سلم بیش‌ترِ ماه شعبان را روزه می‌گرفتند. از این‌رو سنت است که انسان در ماه شعبان بسیار روزه بگیرد و بدین‌سان به رسول‌الله صلی الله علیه و سلم اقتدا کند.

نکته‌ی دوم: روزه گرفتن نیمه‌ی شعبان به‌طور خاص
احادیثی که در این‌باره روایت شده، ضعیف است و صحت انجام چنین عملی از پیامبر صلی الله علیه و سلم ثابت نشده؛ لذا نباید به آن عمل کرد. زیرا برای انسان جایز نیست که کاری را انجام دهد که از پیامبر صلی الله علیه و سلم ثابت نشده است. لذا روزه گرفتن نیمه‌ی شعبان به‌طور خاص درست نیست و این عمل از پیامبر صلی الله علیه و سلم ثابت نشده؛ پس بدعت است.

نکته‌ی سوم: فضیلت شب نیمه‌ی شعبان
همه‌ی احادیث واردشده در این‌‌باره نیز ضعیف است؛ لذا شب نیمه‌ی شعبان، مانند شب نیمه‌ی رجب یا شب نیمه‌ی جمادی و دیگر ماه‌هاست و امتیاز ویژه‌ای ندارد؛ یعنی شب نیمه‌ی شعبان، هیچ فضیلتی بر سایر شب‌ها ندارد و همه‌ی روایت‌هایی که در فضیلتش نقل شده، ضعیف است.

نکته‌ی چهارم: اختصاص دادن شب نیمه‌ی شعبان به تهجد و قیام شب
این هم بدعت است؛ زیرا از پیامبر صلی الله علیه و سلم ثابت نشده که شب نیمه‌ی شعبان را به قیام اختصاص داده باشند؛ بلکه این شب همانند سایر شب‌هاست. اما کسی که به قیام شب عادت داشته، می‌تواند این شب را نیز همانند سایر شب‌ها به قیام سپری کند. البته اشکال در اختصاص دادن این شب به قیام و تهجد می‌باشد که از پیامبر صلی الله علیه و سلم به‌ ثبوت نرسیده است.
بدتر از این، عمل‌کرد کسانی‌ست که شب نیمه‌ی شعبان، چند رکعت خاص به‌ عنوان نماز نیمه‌ی شعبان می‌خوانند؛ در حالی که چنین کاری از پیامبر صلی الله علیه و سلم ثابت نشده است.

نکته‌ی پنجم: آیا تقدیر سالیانه‌ی انسان در این شب رقم می‌خورد؟
خیر؛ بلکه تعیینِ «تقدیر» سالیانه‌ی انسان در شب «قدر» می‌باشد و شب قدر در ماه رمضان است.
الله متعال می‌فرماید: {إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَهِ الْقَدْرِ} [سوره القدر:١].
«همانا ما قرآن را در “شب قدر” نازل کردیم».
و می‌فرماید: {شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ} [البقره:١٨۵].
« ماه رمضان، ماهی است که در آن قرآن نازل شده است».
از این دو آیه واضح می‌شود که شب قدر در ماه رمضان است؛ و شب نیمه‌ی شعبان، شب قدر نیست و هیچ‌یک از مسائل آن سال در شب قدر، مُقَدَّر نمی‌شود. لذا شب نیمه‌ی شعبان، با سایر شب‌ها تفاوتی ندارد.

نکته‌ی ششم: پختن نان و غذای مخصوص در نیمه‌ی شعبان (یا خیرات کردن به‌نامِ برات)
برخی از مردم در این روز نان و غذای مخصوصی می‌پزند و به نامِ پدر یا مادر (و دیگر اموات و عزیزان خود خیرات می‌دهند و) در میان فقیران توزیع می‌کنند. این کار نیز بدعت می‌باشد و از پیامبر صلی الله علیه و سلم و صحابه رضى الله عنهم به‌ثبوت نرسیده است.