به خدا سوگند خدا تو را نمی‌بخشد

صاحب کتاب احادیث قدسی می‌گوید: ابو داود به سندش تخریج کرده که ابو هریره رضی الله عنه گفت شنیدم رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌فرمود: «کَانَ رَجُلَانِ فِی بَنِی إِسْرَائِیلَ مُتَوَاخِیَیْنِ، فَکَانَ أَحَدُهُمَا یُذْنِبُ، وَالْآخَرُ مُجْتَهِدٌ فِی الْعِبَادَهِ، فَکَانَ لَا یَزَالُ الْمُجْتَهِدُ یَرَى الْآخَرَ عَلَى الذَّنْبِ، فَیَقُولُ لَهُ: أَقْصِرْ، فَقَالَ: خَلِّنِی وَرَبِّی، أَبُعِثْتَ عَلَیَّ رَقِیبًا؟ فَقَالَ: وَاللَّهِ لَا یَغْفِرُ اللَّهُ لَکَ، أَوْ لَا یُدْخِلُکَ اللَّهُ الْجَنَّهَ، فَقَبَضَ أَرْوَاحَهُمَا، فَاجْتَمَعَا عِنْدَ رَبِّ الْعَالَمِینَ، فَقَالَ (أَیْ: اللّهُ) لِهَذَا الْمُجْتَهِدِ: أَکُنْتَ عَالِمًا بِی، أَوْ کُنْتَ عَلَى مَا فِی یَدِی قَادِرًا؟ وَقَالَ لِلْمُذْنِبِ: اذْهَبْ فَادْخُلِ الْجَنَّهَ بِرَحْمَتِی، وَقَالَ لِلْآخَرِ: اذْهَبُوا بِهِ إِلَى النَّارِ. قَالَ أَبُو هُرَیْرَهَ: وَالَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ لَتَکَلَّمَ بِکَلِمَهٍ أَوْبَقَتْ دُنْیَاهُ وَآخِرَتَهُ»؛ «در میان بنی اسرائیل دو مرد بودند که پیمان ‌برادری بسته بودند، یکی از آن‌ها [مرتب] مرتکب گناه می‌شد (اهل گناه بود) و دیگری کوشا در عبادت. مرد عابد همیشه دوستش را در گناه می‌دید و همیشه به او می‌گفت: کوتاه بیا و دست از گناه بردار [و توبه کن، او هم در جواب] می‌گفت: مرا با خدایم تنها بگذار، مگر تو نگهبان من قرار داده شده‌ای؟ [شخص عابد در جواب] گفت: به خدا سوگند! خدا تو را نمی‌بخشد. یا (شک راوی) خدا تو را وارد بهشت نمی‌کند، سپس خداوند جان آن‌ها را گرفت (فوت کردند) و نزد خداوند جهانیان گرد آمدند، خداوند به فرد عابد گفت: آیا تو نسبت به [اراده و مشیت من] آگاه بودی؟ یا بر آنچه در دست من است، توانا بودی؟ و به فرد گناهکار فرمود: برو به واسطه‌ی رحمتم وارد بهشت شو و نسبت به دیگری فرمود: او را به آتش ببرید. (می‌گویم و اصل این حدیث در صحیح مسلم آمده است) ابو هریره گفت: سوگند به کسی که جانم در دست قدرت اوست، چنین فردی [فرد عابدی که در حدیث، ذکر شده است] چیزی گفت که آن کلمه، دنیا و آخرتش را از بین برد».

شارح می‌گوید: «أَوْبَقَتْ دُنْیَاهُ»؛ «دنیایش را از بین برد»، اعمال صالحی که در آن کوشا بود نابود شد به خاطر کفرش به آن. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَمَن یَکْفُرْ بِالإِیمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ﴾. [المائده:۵]. «و کسی که به (ارکان) ایمان کفر ورزد، همانا عملش تباه شده است».

«أَوْبَقَتْ آخِرَتَهُ»؛ «آخرتش را از بین برد» و برای اعمالش ثواب و پاداشی باقی نماند برای همین این مستحق این است که درباره او گفته شود: «اذْهَبُوا بِهِ إِلَى النَّارِ»؛ «او را به آتش ببرید».

و چنانکه نووی می‌گوید: احتمال دارد که مراد از: «اذْهَبُوا بِهِ إِلَى النَّارِ»؛ «او را به آتش ببرید»، برای ابد باشد اگر آن چه که از او صادر شده باشد ولو به قلبش، کفر باشد، و احتمال دارد که مراد از: «اذْهَبُوا بِهِ إِلَى النَّارِ»؛ «او را به آتش ببرید» به آتش رفتن برای تطهیر و بعد بیرون آمدن از آن باشد، برای اینکه آنچه که مرتکبش شد گناه عظیمی ‌بود و آن حکم قطعی دادن به این بود که خداوند متعال برادر گناه کارش را نمی‌بخشد و او را وارد بهشت نمی‌کند.[۱]

[۱]– کتاب الأحادیث القدسیه جـ۱ ص۵۱: ۵۲