وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
گفتم (شیخ محدث عبدالله السعد):
۱٫روایتی که از عمر وارد شده در آن ضعف است.
۲٫ آنچه از علی وارد شده ثابت و صحیح است.
۳٫ از عبدالله بن مسعود: با سند صحیح از طریق ابی اسحاق از اسود از عبدالله بن مسعود ثابت است.
۴٫ عبدالله بن عباس نیز این روایت از او صحیح است.
گفتم: وآنچه از این صحابه _رضی الله عنهم_ در شروع تکبیر و اینکه از صبح روز عرفه شروع می شود روایت شده است چندین احتمال دارد:
اول: اینکه این تکبیر همان تکبیر مقید بعد از نمازهای فرض است همانگونه که امام احمد بر این رأى است.
دوم: گرچه تکبیر از اول دهه ذی الحجه مشروع است اما از روز عرفه تاکید بیشتری شده، و واضح است که متاکد ترین تکبیر در این روزها، روز عیدی است که در آن قربانی قرار دارد، همچنین از عبدالله بن مسعود رضی الله عنه نقل شد که تا عصر روز عید تکبیر می گفت، و پوشیده نیست که این وقت متاکد ترین اوقات تکبیر در این روزهاست.
سوم: اینکه این صحابه با چشم پوشی از تکبیر مطلق و مقید تکبیر را از روز عرفه شروع می کردند، وبخصوص که آن کسانی که این موضوع از آنها روایت شده نقل نشده که آنها از اول ده روز تکبیر رو می گفتند.
بله: از ابن عمر و ابوهریره روایت شده که در این ده روز به بازار می رفتند و تکبیر می گفتند، و مردم با تکبیرشان تکبیر می گفتند.
و همچنین از ابن عمر روایت شده که از نماز ظهر روز عید قربان تا نماز صبح آخرین روز از ایام تشریق تکبیر می گفت.
اما در اسناد این روایت عبدالله العمری است که ضعیف است، ابن المنذر روایت کرده (۲۲۰۵) ، وهمچنین بیهقی در سنن کبری (۳۳۱۳).
و قبلا روایت مسلم از ابن عمر ذکر شد که فرمود: در بامداد روز عرفه همراه رسول الله صلى الله علیه وسلم بودیم، برخی از ما تهلیل و برخی دیگر تکبیر می گفتند، اما ما تکبیر می گفتیم.
و از او ثابت شده از طریق ابن جریج که گفت: نافع مرا خبر داده که ابن عمر در این روزها در منا بعد از هر نماز، وبر بستر خوابش، ودر خیمه اش و در مجلسش تکبیر میگفت. این را ابن المنذر در الاوسط (۲۲) و امام بخاری در صحیحش با صیغه جزم بصورت تعلیق (۲۵). آورده است.
و ترجیح من آنچیزی است که از علی و سایرین وارد شده که این از باب تاکید بر تکبیر است، و اینکه از روز عرفه به بعد متاکد تر است، و خصوصا در روز عید قربان، به دو دلیل:
اول: حدیث محمد بن ابی بکر الثقفی که از انس بن مالک در حالی که بسوی عرفه می رفتند سؤال کرد، وقتی همراه رسول الله صلی الله علیه وسلم بودید در این روز چه کار می کردید؟ پس گفت: برخی از ما تهلیل می گفت و بر او انکار نمی شد و برخی از ما تکبیر می گفت و بر او انکار نمی شد.
و در این حدیث، تکبیر را به نماز مقید نکرد بلکه در طول روز اطلاق کرد.
و در حدیث ابن عمر نزد امام مسلم (۱۲۸۴): بامداد همراه رسول الله صلی الله علیه وسلم، از منی بسوی عرفات می رفتیم، گروهی از ما تلبیه و گروهی دیگر تکبیر می گفت.