احکام کنیز و برده داری و نکاح آنها

ســـــؤال: سلام
لطفا در مورد کنیز در اسلام توضیح کامل دهید و به چه کسی گفته میشود؟ آیا قران رابطه جنسی با کنیز را درست میداند ؟ آیا نکاحی بین کنیز و صاحب کنیز صورت میگیرد؟ آیا کنیز حق انتخاب دارد که با صاحب خود رابطه نداشته باشد ؟ هر کس میتواند چند کنیز در اختیار داشته باشد و ایا مانعی برای رابطه جنسی با همه‌ی آنها وجود دارد ؟
و در مورد غلام آیا زنی در صورت داشتن غلام میتواند با او رابطه داشته باشد در صورت داشتن شوهر یا نداشتن ؟و یک مرد میتواند چندتا زن و چندتا کنیز در یک زمان داشته باشد؟
ممنون میشم اگه واضح و بدون شبهه پاسخ بدید چون واقعا ذهنم رو درگیر کرده

پاسخ:

وعلیکم السلام و رحمه الله

الحمدلله؛

آیه ای که دربحث چندزنی درقرآن وارد شده با ترجمه اش:

النساء آیه۳
وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِی الْیَتَامَىٰ فَانْکِحُوا مَا طَابَ لَکُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَىٰ وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ ۖ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَهً أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ ۚ ذَٰلِکَ أَدْنَىٰ أَلَّا تَعُولُوا
و اگر ترسیدید که درباره‌ی یتیمان نتوانید دادگری کنید (و دچار گناه بزرگ شوید، از این هم بترسید که نتوانید میان زنان متعدّد خود دادگری کنید و از این بابت هم دچار گناه بزرگ شوید. ولی وقتی که به خود اطمینان داشتید که می‌توانید میان زنان دادگری کنید و شرائط و ظروف خاصّ تعدّد ازواج مهیّا بود) با زنان دیگری که برای شما حلالند و دوست دارید، با دو یا سه یا چهار تا ازدواج کنید. اگر هم می‌ترسید که نتوانید میان زنان دادگری را مراعات دارید، به یک زن اکتفاء کنید یا با کنیزان خود (که هزینه‌ی کمتری و تکلّفات سبکتری دارند) ازدواج نمائید. این (کار، یعنی اکتفاء به یک زن، یا ازدواج با کنیزان) سبب می‌شود که کمتر دچار کجروی و ستم شوید و فرزندان کمتری داشته باشید.
[«وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلاّ تُقْسِطُوا فِی الْیَتَامَی»: و اگر ترسیدید که در ازدواج با یتیمان تحت سرپرستی خود نتوانید دادگری کنید، پس با زنان دیگری که … با توجّه بدین معنی، پیش از (الْیَتَامَی) مضاف محذوف است که تقدیر چنین است: فِی نِکَاحِ الْیَتَامَی. «أَلاّ تُقْسِطُوا»: این که دادگری نکنید. «مَا طَابَ»: زنانی که حلال باشند. زنانی را که بپسندید. «مَثْنَی وَ ثُلاثَ وَ رُبَاعَ»: دو دو، و سه سه، و چهار چهار. حال است و مراد دو یا سه یا چهار است (نگا: فاطر / ۱). «أَلاّ تَعْدِلُوا»: این که عدالت را مراعات نکنید. البتّه دادگری در نفقه و زناشوئی و توجّه و نگاه و دیگر کارهای بیرونی که انسان بر آن توانائی دارد؛ نه امور قلبی و درونی از قبیل عشق و محبّت که از قدرت شخص خارج است (نگا: نساء / ۱۲۹). «وَاحِدَه»: مفعول فعل محذوفی همچون (إِنکَحُوا) است. «مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ»: هر اندازه از کنیزان که برایتان میسّر شود. «أَلاّ تَعُولُوا»: این که ستم نکنید و کژی نورزید. این که عیالمند نشوید و بدین سبب فقیر گردید.]]

المؤمنون آیه۵
وَالَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ
و عورت خود را حفظ می‌کنند.

المؤمنون آیه۶
إِلَّا عَلَىٰ أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَیْرُ مَلُومِینَ
مگر از همسران یا کنیزان خود، که در این صورت جای ملامت ایشان نیست.

[«عَلَی»: در اینجا به معنی (عَنْ) است. «ما»: به معنی (مَنْ) و برای ذوی‌العقول است. «مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُمْ»: مُلک یمین، کنیزان مراد است (نگا: نساء / ۳ و ۲۴ و ۲۵). کنیز در گذشته بوده است و مرد می‌توانسته است از میان کنیزان خود کسانی را به همسری گیرد. اسلام در جنگ مشروع اجازه داده است مسلمانان از دشمنان برده بگیرند اگر دشمنان از میان مسلمانان مردمان را برده کنند. در غیر این صورت مسلمانان کسی را برده و کنیز نمی‌کنند (نگا: تفسیرالمنتخب).]]

 مرد می تواند با کنیزش رابطه داشته باشد اگر خواست اما اگر رابطه داشت وبچه دار شد دیگر فروخته نمیشود وبعد از مرگ صاحبش آزاد است

اما زن نمی تواند با غلامش همبستر شود
چه شوهر داشته باشد چه نداشته باشد مگر این که با غلامش ازدواج کند.

والله اعلم

وصلی الله علی سیدنا محمد و علی آله و صحبه و سلم

دکتر ماموستا عبدالحمید عالی