ورود صنعت چاپ به دنیای اسلام (۴)

متفرقه در این کتاب به اهتمام مسلمین به قرآن کریم و سنت شریف نبوی و ضبط آن اشاره کرده بود و همچنین به از بین رفتن کتاب های بسیاری که در حمله چنگیز خانو هولاکو و جنگ اندلس اتفاق افتاده بود، اشاره کرد؛ که باعث نابودی علوم و معارف زیادی شده بود. و همچنین بیان کرده بود که چگونه کتاب های نادر بسیاری در آتش سوزی های استانبول از بین می روند و به مشکل طلاب علم در تهیه کتاب های درسی شان اشاره کرده بود.

محقق محمد زاهد گل در تحقیقاتش راجع به ابراهیم متفرقه بیان می کند، که دلایلی که ابراهیم در کتابش برای قانع ساختن ارکان دولت آورده است، دلالت دارد بر این که قبول صنعت چاپ برایشان قابل هضم نبوده است و نتیجه اش شک کردن و سرباز زدن از این کار بوده است.

پس ابراهیم کتاب دیگری در سال ۱۷۲۷ میلادی نوشت و دلایل قبلی خود را در آن تکرار کرد و درخواست صدور فرمان از سلطان و فتوا از شیخ الاسلام را برای اجازه دادن به ساخت چاپخانه نیز به آن افزود. همچنین نمونه هایی از کتاب صحاح جوهری یا وان قولی (ترجمه ترکی صحاح جوهری است/ مترجم) را نیز در آن قرار داده بود؛ که قصد داشت بعد از موافقت با ساخت، کل کتاب را چاپ کند.

و این مسئله دلالت دارد بر اینکه او در همان حال چاپخانه را در پرتو حمایت های بعضی از وزرای مومن و متفکر دولت عثمانی راه اندازی کرده بود، اما منتظر دستور و فتوی برای علنی کردن آن بود.

تصویر: رساله وسیله الطباعه از ابراهیم متفرقه، که از اولین کتب چاپ شده در چاپخانه وی بود.

مقاله پیشنهادی

خودت تاریخ خود را بنویس

در شدت گرما و ساعتی قبل از نماز ظهر، در حرم نشسته بودم؛ دیدم پیرمردی …