سخنی کوتاه پیرامون کتاب جعلی سلیم بن قیس هلالی (۳)

مورد دیگر از داستا‌ن‌های خنده دار و مضحک این کتاب آنجاست که محمد ابن ابوبکر پسر ابوبکر هنگام مرگ پدرش دارد او را نصحیت می‌کند در حالیکه محمد ابن ابی بکر در زمان مرگ پدرش فقط ۲ سال داشته یعنی بچه ۲ ساله داشته خلیفه مسلمین را در هنگام مرگ نصیحت می‌کرده است؟[۱]!!!!!!!!!!.

یکی دیگر از دسته گلهای نویسنده نادان و جاهل این کتاب آن بوده که می‌نویسد: اولین کسی که در سقیفه با ابوبکر بیعت کرد معاذ ابن جبل بود. در صورتیکه تمامی مورخین معترفند که معاذ در آن روز در یمن بوده است!!!!!.

سئوال دیگر اینکه: چگونه سلیم ابن قیس راوی این کتاب، از اینهمه مهلکه جان سالم به در برده و چگونه در تمامی وقایع مهم سر به زنگاه حاضر بوده است؟ و چرا نامی از این فرد مهم، در حوادث تاریخی نیست؟ با وجود اینکه در همه جا حاضر و نخود همه آشی بوده است.

چرا تمام استناداتی که نویسندگان به کتاب سلیم داشته‌اند متعلق به پس از قرن چهارم هجری است؟ اگر این کتاب در همان روزهای نخستین پس از وفات پیامبر  صلی الله علیه و سلم نوشته شده است؟

طبق تمام شواهد معتبر علمی: اولین نوشته‌های مکتوب، متعلق به ۲۵۰ سال پس از وفات پیامبر  صلی الله علیه و سلم می‌باشد اکنون این کتاب سلیم از کجا سر درآورده و چگونه از این قاعده مستثنی شده و چرا مطالب آن با سایر متون معتبر، مخالف است؟

احمدبن حسین بن عبیدالله غضائری معروف به ابن غضائری مولف کتاب الضعفاء، دارای مذهب تشیع، متوفی بین سال‌های ۴۳۰ تا ۴۵۰ ﻫ یکی از عالمترین کارشناسان علم رجال هزار سال قبل، در کتاب خود (‌الضعفاء)[۲] می‌نویسد: سلیم بن قیس هلالی عامری از ابوعبدالله علیه السلام  حسن علیه السلام  و حسین علیه السلام  و علی بن‌حسین علیه السلام  روایت نقل می‌کند و این کتاب مشهور به او منسوب است. اصحاب ما می‌گویند که سلیم شناخته شده نیست و در خبری هم از او یادی نیست. اما من خود نامش را در مواردی جز کتاب او و جز روایات ابان ابی عیاش از او دیده‌ام[۳]. ابن عقده در رجال امیرالمومنین احادیثی از او آورده اما خود کتاب منسوب به سلیم بدون شک ساختگی است…(همان منبع ص ۴۳ به نقل از کتاب الضعفاء – خطی مرحوم آیت‌اله نجفی – قم کتابخانه آیه اله نجفی ورق ۵ عکسی از مجموعه ۱۵۵ ورق ۲۳۴ قهپایی / مجمع ۳/۱۵۶ و نیز در: حلی /خلاصه ۸۲ و ۸۳ + ابن داوود / رجال ۱ /۱۰۶ ش ۷۳۲- ۲/۲۴۹ش۲۲۶) و در مورد ابان بن ابی عیاش می‌گوید: ابان ابن ابی عیاش و نام ابوعیاش هارون است تابعی است از انس ابن مالک و علی ابن حسین روایت نقل می‌کند. ضعیف است. مورد توجه نیست‌. اصحاب ما ساخت کتاب سلیم بن قیس را به او نسبت می‌دهند. [‌کتاب الضعفاء، پیشین. ورق ۱، عکسی، پیشین ۲۲۹- قهپایی، مجمع ۱، ۱۵-۱۶].

اگر احادیث و روایات منتسب به سلیم صحت دارد چرا در اصول کافی که متعلق به همان دوران و همان مکان است فقط چند مورد معدود از سلیم نقل شده؟ آیا می‌توان، باور کرد کلینی به کتاب سلیم دسترسی نداشته است؟

وقتی کتاب سلیم را مطالعه می‌کردم شگفت زده می‌شدم که چگونه اینهمه افراد سرشناس که متعلق به دار و دسته و طبقه و قبیله‌های مختلف هستند به راحتی همگی اسراری را با سلیم در میان می‌گذارند که هر کدام از این اسرار، کافیست حیثیت و اعتبار قبیله و تمام سوابق شخص گوینده را بر باد دهد. با اینهمه آقای سلیم مانند شرلوک هلمز، محرم راز همه می‌شود و از تمام رازها پرده بر می‌دارد. با اینکه می‌دانیم رازداری صفت مشخصه اعراب (‌لااقل در صدر اسلام) بوده است. براستی چه صفت مشخص و چه خصوصیتی در سلیم ابن قیس وجود داشته که همه افراد سرشناس با موقعیتهای مختلف، اسرار مهم خود را به او می‌گفتند. (مانند موردی که فرزند عمر و یا فرزند ابوبکر، نحوه جان کندن پدرانشان را برای او تشریح می‌کنند!).

شگفتی دیگر من آن بود که نویسنده این کتاب، ذهن خلاق و داستانسرای بسیار جالبی داشته است. البته از مردمی که خالق داستانهای هزار و یکشب و غول چراغ جادو و سند باد و… هستند زیاد هم عجیب نیست.

محققین شیعه در باره ابن سباء[۴] می‌گویند این ابن سباء کیست که در همه جا حاضر است و همیشه هم از چنگال دشمن فرار می‌کند و در تمام شهرها حضور دارد و… اینجانب با عرض معذرت، تمام این سئوالات را درباره سلیم بن قیس از محققین شیعه می‌پرسم.

[۱]– تعجب من از مردم عامی نیست که در اکثر مساجد این کتاب موهوم را مطالعه می‌کنند تعجب من از استاد دانشگاه آقای دکتر محمود رضا افتخار‌زاده است که با چه شور و حرارتی این کتاب را چاپ و منتشر کرده‌اند براستی که تعصب، دکتر و بیسواد نمی‌شناسد.

[۲]– بسیاری از علمای شیعه ضعفهای وارده به راویان توسط ابن غضایری را قبول ندارند و دلیل آن هم مشخص است و نیازی به توضیح ندارد هر راوی حتی غالی و دروغگو اگر باب میل ما روایتی کرده باید تایید شود.

[۳]– این جمله: نشانگر صداقت و بی طرفی و روحیه علمی ابن غضائری است.

[۴]– برخی محققین سنی و غربی معتقدند بسیاری از دروغها‌ی مورد استناد شیعه توسط این فرد که یهودی تازه مسلمان بوده، ‌جعل شده و شورش علیه عثمان نیز به تحریک او بوده است. احتمال فراوان وجود دارد که این شخصیت ساخته ذهن داستانسرایان تاریخی باشد ولی: ۱- داستانسرایان در طول تاریخ بین تمام فرق وجود داشته و سنی و شیعه نمی‌شناخته‌اند برای همین در بین هر دو مذهب تشیع و تسنن به مواردی از این دست بر می‌خوریم ۲- مسلماً افکار ابن سبایی وجود داشته حتی اگر وجود چنین شخصی موهوم بوده باشد.

مقاله پیشنهادی

زهد رسول الله صلی الله علیه وسلم

عَنْ أبِی هُرَیْرَهَ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم: «اللَّهُمَّ ارْزُقْ آلَ مُحَمَّدٍ …