سنت

سنّت از حیث ماهیت و ذاتِ آن، به سه نوع تقسیم می‌شود ۱- سنّت قولی که اقوالِ رسول خداست که در مناسبت‌های مختلف و به اهداف گوناگون بیان داشته‌اند و این همان چیزی است که معمولاً اسم حدیث بر آن اطلاق می‌شود، به طوری که هرگاه اسم حدیث اطلاق شود، این امر به ذهن متبادر می‌شود که مقصود از آن …

قبلاً ذکر شد که: سنّت یکی از مصادری است که از آن احکامِ تشریعی استنباط می‌شود و دلیل این موضوع هم، قرآن، اجمال و دلیل عقلی است. سوم- دلیل عقلی با دلیل قطعی ثابت شده که محمد صلی الله علیه وسلم، رسول خداست و رسول، به معنیِ مبلغ از جانب خداست. مقتضای ایمان به رسالت پیامبر هم، لزوم اطاعت از …

قبلاً ذکر شد که: سنّت یکی از مصادری است که از آن احکامِ تشریعی استنباط می‌شود و دلیل این موضوع هم، قرآن، اجمال و دلیل عقلی است. دوم- اجماع مسلمانان از زمان رسول خدا ج تا به امروز، بر وجوبِ عمل به احکامِ موجود در سنّت نبوی و ضرورت رجوع به آن برای شناختِ احکام شرعی و عمل به مقتضای آن‌ها …

قبلاً ذکر شد که: سنّت یکی از مصادری است که از آن احکامِ تشریعی استنباط می‌شود و دلیل این موضوع هم، قرآن، اجمال و دلیل عقلی است. اول- قرآن الف. قرآن دلالت دارد بر این که آنچه رسول خدا ج در مقام تشریع بیان می‌کنند، مبنای آن وحی است، یعنی مصدر آن وحی از جانب خداست، خدای متعال می‌فرماید: ﴿وَمَا یَنطِقُ …

سنّت در لغت، معنایی و در اصطلاح فقها، معنایی و در اصطلاح اصولیون، معنایی دیگر دارد: در لغت، به معنی روش رایج و معمول است که بر آن محافظت شده، عمل بر مبنای مفهوم آن، تکرار می‌شود، مانند این قول الهی که می‌فرماید: ﴿سُنَّهَ ٱللَّهِ فِی ٱلَّذِینَ خَلَوۡاْ مِن قَبۡلُۖ وَلَن تَجِدَ لِسُنَّهِ ٱللَّهِ تَبۡدِیلٗا۶٢﴾ [الأحزاب: ۶۲]، «این سنّت الهی …

کانال تلگرامی اهل سنت و جماعت ایران @ahlesonnat_com https://t.me/ahlesonnat_com https://t.me/joinchat/AAAAAEL1eveEIme7q2AtCw

  شیخ حافظ الدین السبکی – رحمه الله – به گونه‌ای دیگر که ابن الصلاح آن را بیان نکرده موضوع مورد نظر را مطرح می‌کند بدین صورت که هر گاه شخص مسلمانی کسی را پیدا نکرد که به حدیث مورد نظر او عمل کرده باشد باید چه کار بکند؟ سبکی در جواب این سوال می‌گوید: «معتقدم که باید از حدیث …

علاوه بر آنچه که ذکر کردیم، امام نووی – رحمه الله – بعد از سخنان خود خلاف شرایطی را که البوطی در ارتباط با عمل کردن به حدیث توهم کرده است، از ابن الصلاح نقل کرده و می‌گوید: «استاد ابو عمرو می‌گویدهر کس از پیروان مذهب شافعی حدیثی را دید که با مذهب او مخالف است، نگاه می‌کند اگر آلات …

امام بزرگوار، امام شافعی – رحمه الله- علاوه بر این موضوع، اصلی را نیز به آن اضافه کرده وصراحتا در کتاب خود(اختلاف الحدیث)به آن اشاره کرده ومی گوید:وآن دعوت کردن به سوی عمل به سنّت (حدیث)است اگر چه هر انسانی یا هر کسی با این دعوت مخالفت کند و اعترافات ضعیف و بی‌اساسی که دشمنان ما بر می‌انگیزند، ردّ و …

امام شافعی – رحمه الله علیه- بعداز اشاره به موضوع قبلی مستقیماً متذکر می‌شود به اینکه هر گاه کسی بگوید: نمونه‌ای برای من بیاور که حضرت عمر در آن، کاری انجام داده باشد سپس با توجه به خبر رسول الله صلی الله علیه وسلم (حدیث رسول اکرم صلی الله علیه وسلم)از کار خود پشیمان شده و رجوع کرده باشد و …

سلفی بزرگوار، یاری دهنده دین، امام شافعی – رحمه الله تعالی – این مسأله را به خوبی روشن کرده است، زیرا دراین مورد سخنان گهر باری بیان داشته که بعضی از آن را اگر چه طولانی است ولی بخاطر فایده زیاد و زیبایی بیان و اتمام حجّت آن و محکمی کلام و همچنین شیوه خوب بیان، آن را نقل خواهم …

اعجاز لفظی در حدیث نبوی (۳) از نشانه‌های بلاغت در حدیث نبوی این است که پیامبر صلی الله علیه وسلم اسالیب و روش‌های متنوّعی را به کار می‌گرفتند و براساس شرایط و حالات سخن می‌گفتند. همچنین شیوه‌های متفاوتی را برای تأثیر در نظر می‌گرفتند که در نظریّات و بررسی‌های معاصر فنّ گفتگو و القا نیز به کار می‌رود. اگر کسی در …

اعجاز لفظی در حدیث نبوی (۲) ادیب بزرگ؛ مصطفی صادق رافعی دربارۀ بلاغت نبوی می‌گوید: «انسان‎ها در برابر این بلاغت بشری متحیّر مانده و نمی‌توانند به این درجه از بلاغت برسند و بسیار مستحکم و غیرمتکلّفانه است و با وجود سهولت و روانی‌اش، کسی نمی‌تواند به آن دست یابد. این الفاظ را قلبی متّصل به شکوه آفریدگارش ساخته و زبانی …

اعجاز لفظی در حدیث نبوی (۱) آنچه دربارۀ اعجاز علوم، اخبار غیبی گذشته و آینده، حکمت‌ها، احکام، نظم، قوانین و سایر موارد قرآن گفته می‌شود، در مورد سنّت نیز صدق می‌کند، زیرا قرآن و سنّت از جانب الله تعالی بوده و رسول الله ج از روی هوی و هوس سخنی نگفته‌اند، بلکه وحی پروردگار را به مردم رسانده‌اند. این مطلب در …

بهترین تحیّت و درود در بین مسلمانان، سلام است یعنی اینکه تحیّت‌گوینده بگوید: السّلام علیکم، یا السّلام علیکم ورحمه الله، یا السّلام علیکم ورحمه الله وبرکاته. و فردی که به وی سلام عرض شده، پاسخ دهد: وعلیکم، یا وعلیکم السّلام، یا وعلیکم السّلام ورحمه الله، یا وعلیکم السّلام ورحمه الله وبرکاته. نووی می‌گوید: «مستحب است کسی که شروع به سلام …

پیامبر مردم را بر افشا و آشکارساختن سلام تشویق نموده و آن را یکی از بزرگ‌ترین اسباب مهربانی و محبّت و ورود به بهشت دانستند. ابوهریره  نقل نموده که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «لَا تَدْخُلُونَ الْجَنَّهَ حَتَّى تُؤْمِنُوا، وَلَا تُؤْمِنُوا حَتَّى تَحَابُّوا، أَوَلَا أَدُلُّکُمْ عَلَى شَیْءٍ إِذَا فَعَلْتُمُوهُ تَحَابَبْتُمْ؟ أَفْشُوا السَّلَامَ بَیْنَکُمْ»[۱]؛ «وارد بهشت نمی‌شوید تا اینکه ایمان بیاورید …

تشویق اسلام بر نظافت عمومی متون فراوانی دربارۀ نظافت خانه‌ها، راه‌ها، لباس‌ها و امثال آن بیان شده است؛ از جمله: ۱- دورکردن اسباب آزار و اذیّت مردم از میان راه‌ها، شاخه‌ای از شاخه‌های ایمان است. ابوهریره روایت می‌کند که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «الْإِیمَانُ بِضْعٌ وَسَبْعُونَ -أَوْ بِضْعٌ وَسِتُّونَ – شُعْبَهً، فَأَفْضَلُهَا قَوْلُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ، وَأَدْنَاهَا …

مشروعیّت غسل غسل یعنی شستن تمامی بدن به‎وسیلۀ آب. الله ـ می‌فرماید: ﴿وَإِن کُنتُمۡ جُنُبٗا فَٱطَّهَّرُواْۚ﴾ [المائده: ۶] «و اگر جنب [ناپاک] بودید، پس خود را پاک سازید [و غسل کنید].» ﴿وَیَسۡ‍َٔلُونَکَ عَنِ ٱلۡمَحِیضِۖ قُلۡ هُوَ أَذٗى فَٱعۡتَزِلُواْ ٱلنِّسَآءَ فِی ٱلۡمَحِیضِ وَلَا تَقۡرَبُوهُنَّ حَتَّىٰ یَطۡهُرۡنَۖ فَإِذَا تَطَهَّرۡنَ فَأۡتُوهُنَّ مِنۡ حَیۡثُ أَمَرَکُمُ ٱللَّهُۚ إِنَّ ٱللَّهَ یُحِبُّ ٱلتَّوَّٰبِینَ وَیُحِبُّ ٱلۡمُتَطَهِّرِینَ﴾ [البقره: ۲۲۲] «و …

درباره وضو گرفتن شایسته است که موارد زیر را یادآور شویم: ۱- وضو فقط به معنای شستن اعضای ظاهری و پاک‌کردن بدن چندین مرتبه در شبانه‌روز نیست. بلکه اثر معنوی و روانی که انسان مسلمان پس از وضو آن را احساس می‌کند، بسیار عمیق و غیر قابل توصیف است؛ به‎ویژه زمانی که وضو به طور صحیح و کامل و با …

مشروعیّت وضو وضو نوعی طهارت و پاکی به‎وسیلۀ آب و مربوط به صورت، دو دست و پاهاست. شستن این اعضا [علاوه بر مسح سر] فرایض وضو به شمار می‌روند. وضو سنّت‌هایی نیز دارد؛ مانند گفتن «بسم الله» در ابتدای وضو، مسواک‌زدن قبل از آن، شستن دست‌ها [تا مچ] سه مرتبه در آغاز وضو، سه بار مضمضه‌کردن، سه مرتبه بینی‌افشاندن؛ یعنی …

مضمضه یعنی حرکت‌دادن و چرخاندن آب در دهان به هنگام وضو تا دهان پاک و تمیز شود. دانش معاصر به این نتیجه رسیده که مضمضه دهان و حلق را در برابر عفونت‌ها حفاظت می‌کند و ترشّحات لثه را از بین می‌برد و نیز دندان‎ها را سالم نگه‌ می‌دارد و آن‎ها را از زواید غذایی باقی‌مانده در لابلای دندان‎ها، تمیز می‌نماید. …

استنجاء یا همان «انتقاص الماء» یعنی پاکسازی آنچه از جلو یا عقب خارج شود به‎وسیلۀ آب یا سنگ. این کار لازم و از شروط طهارت است.[۱] الله ﻷ در توصیف اهل قبا می‌فرماید: ﴿فِیهِ رِجَالٞ یُحِبُّونَ أَن یَتَطَهَّرُواْۚ وَٱللَّهُ یُحِبُّ ٱلۡمُطَّهِّرِینَ﴾ [التّوبه: ۱۰۸] «در آن مردانی هستند که دوست دارند پاکیزه شوند، و الله پاکیزگان را دوست دارد.» ابن جوزی می‌گوید: …

تراشیدن موی زیر ناف مراد از «عانه» موهایی است که بالای آلت تناسلی مرد و در اطراف آن رشد می‌کند و نیز موهایی که در اطراف فرج زن وجود دارد. موهایی که پیرامون مقعد بیرون می‌آید هم همین حکم را دارد.[۱] نووی می‌گوید: «نتیجه آنکه تراشیدن موهای آلت تناسلی و پشت و اطراف آن مستحب و پسندیده است. دربارۀ زمان …

کندن موی زیر بغل یعنی پاکسازی موهایی که در زیر بغل می‌روید. نووی می‌گوید: «کندن موی زیر بغل قطعاً و به اتّفاق همه، سنّت به شمار می‌رود و بهتر است کسی که می‌تواند، آن‎ها را بکَند و تراشیدن نیز جایز است.»[۱] [۱]– صحیح مسلم بشرح النّووی، ج ۳، ص ۱۴۹٫

شستن بندها و لابلای انگشتان «براجم» جمع «بُرجُمه» است. نووی می‌گوید: «براجم یعنی بند و مفاصل تمامی انگشتان. عالمان چنین گفته‌اند: چرک لابلای گوش‌ها و میان سوراخ گوش نیز حکم کثافتی بند انگشتان را دارد که باید به‎وسیلۀ مسح پاک شود و بسا اوقات، زیادشدن آن‎ها به شنوایی انسان ضرر می‌رساند. همچنین آنچه داخل بینی جمع می‌شود و نیز تمامی …

کوتاه‌کردن ناخن‌ها بر اساس برخی روایات،[۱] مراد چیدن و قطع آن‎هاست. بدون تردید کوتاه‌کردن ناخن‌ها سبب حفاظت انسان از میکروب‌هایی می‌شود که در زیر ناخن‌های بلند وجود دارد. [۱]– نک: صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۲۵۷٫

استنشاق آب یعنی شستن بینی در موقع وضو و داخل‌کردن آب در بینی و خارج‌کردن آن. این کار در وضو و غسل جایز است و باید که بینی تمیز و پاک شود، چون بسیاری از چرک‌ها و بخارها و … وارد بینی می‌شود و انسان نیاز به خارج‌کردن آن‎ها دارد.[۱] این عمل علاوه بر پاداشی که دارد، باعث نظافت و …

مسواک‌ زدن یعنی مالیدن دندان‎ها با چوب درخت اراک یا امثال آن تا زردی و سایر موادّ مضر را از بین ببرد.[۱] مسواک‌زدن در هر وقتی جایز است، امّا تأکید شده که هنگام وضو و پیش از نماز و بعد از بیدارشدن و تغییرکردن بوی دهان و زردی دندان‎ها و امثال آن استفاده شود. مسواک‌زدن باعث پاکی و نظافت دهانی …

ازدواج باعث پاکدامنی و عفّت می‌شود اگر به دنبال فضیلت عفاف و پاکدامنی هستی، ازدواج بهترین وسیله برای این کار است. ازدواج سببی از اسباب پاکدامنی بوده و بسا اوقات، از دیدگاه شریعت و عرف مردم، وسائل و اسباب، حکم مقاصد و اهداف را دارند.

ازدواج، اجر و پاداش دارد پیامبر صلی الله علیه وسلم می‌فرمایند: «فِی بُضْعِ أَحَدِکُمْ صَدَقَهٌ»[۱]؛ «در همبستری هریک از شما [با زنش] صدقه است [و پاداش دارد].» بسیاری از عالمان بیان کرده‌اند که ازدواج بهتر از انجام عبادات نافله است، زیرا ازدواج دارای مصالح و نتایج خوب فراوانی است.[۲] [۱]– صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: ۱۰۰۶٫ [۲]– نک: حاشیه ابن عابدین، ص …

مشروعیّت ازدواج در اسلام از دیدگاه اسلام، ازدواج امری جایز بوده و کم‌ترین درجۀ مشروعیّت آن، جواز و اباحت است. کسی که دلایل شرعی را بررسی نماید، می‌بیند که فقط دلالت بر جواز ندارند، بلکه بیانگر استحباب یا وجوب ازدواج نیز هستند. کسانی که قائل به فرضیّت یا وجوب عینی یا کفایی هستند، متونی که فرمان به ازدواج داده‌اند را …

  ارتباط سنّت با قرآن کریم، به چهار صورت است (۳) سنّت احکامی را بیان نموده که در قرآن کریم نیامده است: در این موارد، سنّت نبوی بیان و توضیحی برای قرآن یا تأکیدی بر عباراتش نیست. به عنوان نمونه، تحریم خوردن گوشت الاغ­های اهلی و هر درندۀ نیشدار و نیز تحریم ازدواج با زنی که عمّه یا خاله­اش در …

ارتباط سنّت با قرآن کریم، به چهار صورت است (۲) سنّت به عنوان فرعی از یک اصل ثابت در قرآن است: مانند منع فروش میوه­ها پیش از رسیدن آن‎ها؛ پیامبر r پس از هجرت به مدینه، دیدند که کشاورزان میوه­هایی را قبل از رسیدن و پخته­شدن، خرید و فروش می­کنند و از مقدار و خوبی آنچه فروخته می­شد، آگاهی نداشتند. …

جایگاه سنّت نسبت به قرآن کریم از آنجا که پیامبر صلی الله علیه وسلم واسطۀ میان الله و بندگانش برای تبلیغ شریعت و دین او به شمار می­رود، تمامی شریعت اسلام از ایشان گرفته شده است. امّا چنانچه قبلاً بیان گردید، شریعت تقسیم می­شود به وحی نازل­شده که به قصد عبادت، تلاوت می­شود؛ یعنی قرآن کریم و به سخن و …

مطالب موجود دربارۀ گرامیداشت سنّت و فضیلت حدیث و محدّثان از آنجا که سنّت یکی از منابع قانونگذاری بوده و از پیامبر rگرفته شده و الله تعالی به مؤمنان فرمان داده که رسول الله صلی الله علیه وسلم را گرامی بدارند و افرادی که صدایشان را در نزد ایشان پایین می­آورند را تحسین نموده، قطعاً احترام به سنّت نیز همچون …

اهمّیت و جایگاه سنّت در قانون اسلامی سنّت نبوی دومین منبع قانونگذاری در اسلام به شمار می­رود و بخشی از وحی و ذکری بوده که الله تعالی ضامن حفاظت آن شده است؛ چنانکه می­فرماید: ﴿إِنَّا نَحۡنُ نَزَّلۡنَا ٱلذِّکۡرَ وَإِنَّا لَهُۥ لَحَٰفِظُونَ﴾ [الحجر: ۹] «همانا ما ذکر [وحی] را نازل کردیم و قطعاً ما نگهبان آن هستیم». این وعده و ضمانت، …

مفهوم اصطلاحی سنّت: اگر لفظ سنّت در شریعت اطلاق شود، یعنی آنچه پیامبر rدستور داده یا نهی نموده و با گفتار یا رفتار خویش تأیید و اجرا کرده است. به همین سبب، در دلایل شرعی گفته می­شود: کتاب و سنّت؛ یعنی قرآن کریم و حدیث شریف نبوی. با وجود این، از دیدگاه عالمان شریعت، مفهوم سنّت با توجّه به اختلاف …

مفهوم لغوی سنّت: سنّت در لغت به معنای روش و سیرت است. لبید بن ربیعه  در معلّقۀ مشهور خویش می­سراید: مِــنْ مـَـعــشرٍ سـَـنَّتْ لـهمْ آباؤهُمْ ***** ولــکــلِّ قــومٍ سُــنَّه ٌ وإمــامُــهَـــا[۱] «[من یا آن فرد بزرگ] از گروهی هستیم که پدرانشان راه و رسم زندگی را برایشان نشان داده­اند و هر قومی، روش و پیشوایی دارد [که از آن پیروی …

«إِذَا عَطَسَ أَحَدُکُمْ فَلْیَقُلْ: الحَمْدُ لِلَّهِ، وَلْیَقُلْ لَهُ أَخُوهُ أَوْ صَاحِبُهُ: یَرْحَمُکَ اللَّهُ، فَإِذَا قَالَ لَهُ: یَرْحَمُکَ اللَّهُ، فَلْیَقُلْ: یَهْدِیکُمُ اللَّهُ وَیُصْلِحُ بَالَکُمْ».[۱] «وقتی کسی عطسه زد، باید بگوید: الحمد لله، برادرش یا دوستش در جواب بگوید: یرحمک الله، وقتی برادر یا دوستش گفت: یرحمک الله، دوباره در جواب بگوید: یهدیکم الله و یصلح بالکم». [۱]– بخاری، ۵۷۵۶٫

رسول گرامی صلی الله علیه وسلم از نوشیدن یکباره، نهی کرده است: «لاَ تَشْرَبُوا وَاحِدًا کَشُرْبِ البَعِیرِ، وَلَکِنْ اشْرَبُوا مَثْنَى وَثُلاَثَ، وَسَمُّوا إِذَا أَنْتُمْ شَرِبْتُمْ، وَاحْمَدُوا إِذَا أَنْتُمْ رَفَعْتُمْ».[۱] «یک باره مثل نوشیدن شتر، آب را سر نکشید و ننوشید، بلکه دو بار و سه بار (با دو یا سه تنفس) نوشیدنی را بنوشید، و وقتی آب یا شربتی نوشیدید، بسم …

پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «مَنْ صُنِعَ إِلَیهِ مَعْرُوفٌ فَلیکَافِئهُ».[۱] «کسی که به او نیکی شد، پاداشش را بدهد». هم‌چنین فرمود: «مَنْ اسْتَعَاذَ بِاللهِ فَأَعِیذُوهُ… وَمَنْ أَتَى إِلَیکُمْ مَعْرُوفًا فَکَافِئُوهُ».[۲] «کسی که به خدا پناه برد، به او پناه دهید… و کسی که کار نیکی برایتان انجام داد، پاداشش را بدهید». [۱]– ترمذی، ۱۹۵۸٫ آلبانی در صحیح الترغیب (۳۵۱۱) …

اعمال ماه محرم بخصوص روزهای تاسوعا و عاشورا دربین اهل سنت چه چیزهایی هستند (یعنی چه اعمالی انجام میدهند) آیا مراسمات خاصی دارند؟   الحمدلله،   اساس واصول عبادت از دیدگاه اهل سنت بر دو محور مهم وآنهم کتاب وسنت پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم می باشد.   هر عبادت ومراسمی که در آن دو یافت شد جایز بوده  …

آیا لازم است روزه ی روز عاشورا- به یک روز دیگر- پیاپی و بدون فاصله باشد؟   الحمدلله، بله؛ کسی که روز عاشورا- دهم محرم- را روزه می گیرد باید نهم و دهم- تاسوعا و عاشورا- را پشت سر هم روزه بگیرد یعنی یا نهم و دهم محرم را پشت سر هم روزه بگیرد و یا دهم و یازدهم را …

میخواهم در باره روزه گرفتن روز عاشورا آگاهی حاصل کنم، اینکه آیا روزه گرفتن روز عاشورا ثواب دارد یا خیر؟ چرا که اهل شعیه می گویند که روز دهم عاشورا روزه گرفتن گناه دارد! به خاطر اینکه خانم یزید روز دهم را روزه گرفته بود.لطف نموده در این مورد معلومات ارایه بفرمایید.   الحمدلله، روزه گرفتن در روز عاشورا مستحب …

اگر ریشه وتاریخچه زیارت موسوم به زیارت عاشورا را می دانید آنرا بیان فرمایید؟   الحمدلله، شیعه زیارتنامه عاشورا را منتسب به امام محمد باقر رحمه الله می داند، ولی این یک ادعای باطل است، و بلکه زیارت نامه مذکور را غالیان رافضی که ادعای محبت و پیروی از اهل بیت را می کردند آنرا جعل کرده و به ایشان …