گروهی از مخالفان سنت، مشرکان گمراهی هستند که واجب است از آن‌ها خواسته شود تا از شرک علنیِ خویش توبه کنند؛ در غیر این صورت باید به جرمِ کفار مرتد، گردنشان را زد. – (به اتفاق تمام مسلمین، درزی‌ها و نُصیری‌ها، کافر هستند. خوردن ذبیحه‌ی آنان و ازدواج با زنانشان جایز نیست. آنها راضی به پرداخت جزیه هم نمی‌شوند و …

برخی از مخالفینِ سنت، منافقینی هستند که تکفیر، کینه و بغضِ مسلمانان را در دل پنهان می‌دارند. – (کافری که در حالت کفر، خود را در صف نمازگزاران جای می‌دهد، جز منافقی بیش نیست. وقتی وضعیت این‌گونه است، پس از میان اهل بدعت برخی منافق و زندیق و برخی کافر هستند. همانند این افراد در روافض و جهمیه به وفور …

مخالفان سنت، گاهاً گرفتار ظلم، زیاده‌روی و عداوت می‌شوند. حال یا به سبب خطای اجتهادی و تأویل یا بنا بر ظلم و ناآگاهی. اینان سرکشانی گناهکار و یا حد اقل خطاکار هستند. -(هر کس که سرکش و باغی باشد یا ظالم و متجاوز و یا مرتکب هر گناهی، دو دسته‌اند: تأویل‌گر و غیرِ تأویل‌گر. متأولِ مجتهد: همانند علما و متدیّنین؛ …

در میان آنان که با سنت مخالف‌اند، هستند کسانی که از در مقابلِ دشمنانِ حدیث، از سنت دفاع می‌کنند، لیکن در همین حال بنا بر اجتهادِ خطا یا تأویلی بعید، با سنت در تضاد‌اند؛ لذا سنت و بدعت، نور و ظلمت، در آنان یافت می‌شود. عذر این افراد پذیرفته است؛ خصوصاً زمانی ‌که پرچمِ سنت به روشنی و وضوح بر …

 گروهی از مخالفینِ سنت و خصوصاً متأخرین، به قرآن و سنت کم اعتماد گشته و به باورهایی که شیوخ آنان از خود تراشیده‌اند و حقیقت و اهداف آن را نمی‌دانند، روی آورده‌اند. که اگر بدانند این باورها با سنت در تضاد است، از آن رجوع کرده و باز می‌آیند و تأییدشان نمی‌کنند. -(پایبندی و توجهِ سلف، به قرآن و ایمان …

مخالفین سنت بسیارند. بعضی بعد از تلاش و کنکاش فراوانی که در جستجوی حق به کار می‌برند، یا به دلیل کم‌علمی در بعد شرعی یا به پیامد تأویل، خصوصاً با شبهه‌ای که مخالف بیان می‌دارد، در پایان به خطا می‌روند. اما باید در نظر داشت که آنان عمداً نمی‌خواهند بر الله  جل جلاله و رسول الله  صلی الله علیه وسلم …

برخی از مخالفینِ سنت مجتهدینی‌اند که به خطا رفته‌اند و گروهی دیگر ناآگاه و معذورند و یا تجاوزکارانی ظالم، بعضی دیگر هم منافقانی زندیق و دسته‌ای دیگر از آنان مشرکانی گمراه‌اند.

ممکن است روایتی از رسول الله  صلی الله علیه وسلم به شخص مبتدع رسیده است که صحیح نباشد. یا اثری باشد که از غیر رسول  صلی الله علیه وسلم به او رسیده است و از آن تقلید می‌کند حال آنکه آن اثر، درست نیست. یا تأویلی که ارائه می‌دهد ممکن است از آیه‌ی قرآن باشد یا از سنت رسول  صلی …

آنان که سنت را رها کردند، فرا روی الله  جل جلاله و رسول الله  صلی الله علیه وسلم حرکت کردند. نخست از سنت خارج گشته و در پی آن، ظلم و ستم علیه اهل سنت را آغاز نمودند. با این کار، از جماعت هم بیرون گشتند. این همان اصلی است که تمام سیاستشان ما حولِ‌ آن می‌چرخد و بدعت‌ها و …

سبب دیگر که ترک‌کنندگانِ سنت، گرفتار این بدعت‌ها شدند، تلفیقِ گناه و اشتباه توسط آنان بوده است. صدیقین، شهدا و صالحین معصوم نیستند و حتماً مرتکب برخی از گناهان می‌شوند. اما در آن‌چه اجتهاد نموده‌اند، گاهی درست عمل کرده‌اند و گاهاً هم به خطا رفته‌اند. در صورت اجتهادِ صحیح دارای دو اجر هستند و اگر خطا کنند، اجرِ اجتهاد کردن …

آنان که سنت را رها کرده‌اند، تحملِ اجتهاد و تأویلِ مخالفین خویش را ندارند؛ بلکه برای ترک سنت، اعتقادات باطلی از قبیل فسق، تکفیر و همیشه ماندن در جهنم را، علیه مخالفینِ خویش ‌تراشیدند. در ادامه، بر اساس این باور، احکامی همچون حلال بودنِ قتل و مصادره‌‌ی اموال مخالف و … را صادر نمودند. -(به استناد ِسنت و اجماع، بدعتیان …

دسته‌ای از تارکانِ سنت، غالیانِ تجاوزکارِ سرکش‌اند و دسته‌ای هم کم‌کارانِ ناآگاه یا جاهل. -(بسیاری از اهل بدعت از جمله: خوارج، روافض، قدریه، جهمیه و مُمَثّله، اعتقاد پوچ و باطلی را معتقدند و آن را حقّ و درست می‌دانند و مخالفین این باور را کافر می‌خوانند. در انکار حق و ظلم به خَلق، آمیخته‌ای بسیار قوی از اهل کتاب را …

کناره‌گیرانِ از سنت، شخصی غیر از رسول الله  صلی الله علیه وسلم و سخنی غیر از سخن الله  جل جلاله و رسول  صلی الله علیه وسلم و آن‌چه امت آن را قبول دارند، مبنای دوستی و دشمنی خود با دیگران قرار می‌دهند. -(اختلافات میان مردمان را فقط کتابی که از آسمان نازل شود، می‌تواند پاسخ گوید. چرا که اگر عقل …

آنان که از دایره‌ی سنت خارج گشته‌اند، در تعصب به افراد، بدون علم و عدالت، غلو و زیاده‌روی می‌کنند. نیز در مسایلی که گنجایش اجتهاد در آنان است هم، تعصب دارند. مزید بر علت، تجاوز بر مخالف را روا داشته و در حق وی پا را از گلیم درازتر می‌کند. -(هر کس شخصی غیر از رسول الله  صلی الله علیه …

برخی از تارکانِ سنت، ناآگاه و بخشی دیگر، منافق‌اند. بعضی هم، شنونده و گوش به فرمان منافقین‌اند و از آنان پیروی می‌کنند. هر کدام از این گروه‌ها فتنه‌ای‌ هستند بر دیگری. -(گاهاً در مسایل اجتهادیِ تفسیرِ قرآن کریم، میان علما اختلافاتی رخ می‌دهد و گاهی این تنازع میان ناآگاهان و جهال، منافقینِ دورُو یا شنوندگانِ این دورُویان به وقوع می‌پیوندد. …

عاملی دیگری که جداشدگان از سنت را وادار به این کار می‌کند، افراطی است که الله  جل جلاله و رسول الله  صلی الله علیه وسلم آن را مذموم دانسته و نکوهیده‌اند. -(حال که در عهد رسول الله  صلی الله علیه وسلم و خلفا بودند افراد زیادی که منتسب به اسلام بودند، ولی با وجود عبادت زیاد از اسلام خارج شدند …

 مخالفینِ اهل سنت، به پیروی از جهل و خواهشات خود، از سویی به تضارب آراء و اختلاف، و از سویی دیگر به از هم‌پاشیدگی و جدایی و دشمنی مبتلا گشته‌اند. -(قطعاً سخن هر کس به جز رسول الله  صلی الله علیه وسلم، قابل پذیرش و ترک شدن است. خصوصاً متأخرین امت اسلامی که در مورد کتاب الله و سنت و …

 دو عامل اصلی که باعث جداییِ مخالفین از اهل سنت شده است، عبارتند از: نخست: عدم درک حق و جاهلانه حکم کردن. دوم: هواپرستی؛ که ظالمانه و دور از دادگری حکم می‌کنند. -(این اولین موردی بود که در عهد رسول الله  صلی الله علیه وسلم بروز کرد. وقتی آن شخص (از خوارج بود) تقسیم کردنِ رسول الله  صلی الله علیه …

اهل سنت و جماعت در اموری که سلف صالح در آن تضارب آراء داشته‌اند، بدون این‌که در مسایل مذکور مخالف را گمراه بخوانند، معتقد به تنوع اجتهاد در میان خویش است. چند نمونه از این مسایل را من باب مثال ذکر می‌کنیم: ۱- (برخی از اهل سنت بعد از افضل دانستن ابوبکر و عمر  رضی الله عنهما در تفاضلِ بین …

-(از این رو همراهی با هر نیکوکار یا فاجر در جهاد، از اصول اهل سنت و جماعت است؛ چرا که الله  جل جلاله گاهاً دین را به وسیله‌ی شخصی فاجر یا افرادی که پایبند مسایل اسلامی نیستند هم، یاری می‌کند؛ زیرا رسول الله  صلی الله علیه وسلم از این جریان خبر داده است.. باید دانست یکی از این دو مورد …

-(از قران و سنت و اجماعِ امت، ثابت است که اگر کسی از شریعت اسلام خارج شد، هر چند شهادتین را هم بخواند، با وی جنگ می‌شود.. به محض ابلاغ دعوت رسول  صلی الله علیه وسلم به آنان، طبق شرایط اسلامی باید وارد کارزار با ایشان شد. لیکن اگر ابتدا آنان با مسلمانان رو در رو شدند، جنگ با آن‌ها …

-(اهل سنت کرامات و کارهای خارق العاده‌ای از قبیل علوم و انواع قدرت‌ها و تأثیرات که توسط اولیاء صورت گرفته است، همانند آن‌چه از امت‌های گذشته، هم‌چون اصحاب کهف و دیگران و افراد صدرِ این امت یعنی صحابه، تابعین و دیگر قرن‌های این امت که الله  جل جلاله به دست آنان به وقوع پیوسته و تا روز قیامت این کرامات …

-(از اصول اهل سنت و جماعت این است که دل و زبان خویش را در مورد اصحاب رسول الله  صلی الله علیه وسلم حفظ می‌نمایند… تمام فضایل و مراتبی را که برای ایشان در قرآن و سنت و اجماع ذکر شده است، قبول دارند.  کسانی از صحابه  رضی الله عنهم که قبل از فتح مکه انفاق نموده‌ و جهاد کرده‌اند، …

لفظ «لعنت» برای وعید به کار می‌رود و عموماً به عنوان حکم، کاربرد دارد. اما گاهی این وعید از شخص معینی، به دلیلِ توبه‌، یا حسناتی که باعث محوِ گناهان شده و یا به دلیل مصیبت‌هایی که کفاره‌ی خطاها گشته یا بنا بر شفاعت یا به سبب زیان‌هایی که عقوبت را از گناهکار مرتفع می‌کند، برداشته می‌شود. این حکم در …

-(مفسرین اهل‌سنت معتقدند ایمان، دارای اصول، فروع، ارکان، واجبات و مستحبات است. درست همانند حج و نماز و دیگر عبادات. لغت «حج» تمام آن‌چه را که باید انجام شود یا ترک، شامل می‌شود.. غیر از این تقسیم، حج مشتمل بر ارکانی هم‌چون ایستادن در عرفه است که در صورت ترک شدن، باعث بطلان حج می‌گردد. نیز مشتمل بر واجباتی است …

-(از اصول اهل سنت این است که دین و ایمان عبارت است از قول و عمل. قولِ قلب و زبان، و عمل قلب و زبان و اعضاء. هم‌چنین ایمان با طاعت و عبادت، فزونی می‌یابد و با معصیت و گناه، کاسته می‌شود).[۱] -(اما تمام صحابه و تابعین، ائمه‌ی اهل سنت و حدیث، جمهور فقها و صوفیان، مثل مالک، ثوری، اوزاعی، …

-(فرقه‌ی ناجیه که همان اهل سنت است، به تقدیر ایمان دارد. به تقدیرِ خیر و شر. ایمان به قدر بر دو بخش است که هر بخش خود دارای دو رتبه است: اول: أ: الله  جل جلاله با علمی که از قدیم دارد و از ازل به آن موصوف است، می‌داند که مخلوقاتش چه می‌کنند. به تمام حالات آنان اعم از …

نخست: برای تمام آنان که در عرصات قیامت هستند، پادرمیانی می‌کند تا حساب و کتاب شروع شود. دوم: برای بهشتیان شفاعت می‌کند تا وارد بهشت شوند. این دو شفاعت، مخصوص رسول  صلی الله علیه وسلم است. اما شفاعت سوم: در مورد آنان که مستحق آتش‌اند، شفاعت می‌کند. در این نوع شفاعت وی و دیگر پیامبران علیهم الصلاه و السلام، صدیقین …

-(از جمله مواردِ ایمان به روز آخرت: ایمان به تمام اتفاقاتِ بعد از مرگ است که رسول  صلی الله علیه وسلم از آن خبر داده است. آنان از امتحان، عذاب و نعمتِ قبر، گرفته تا این‌که قیامتِ کبری بر پا شود و روح‌ها به اجساد برگردد، ایمان دارند.. و به این که مردم پای برهنه و لخت و ختنه نشده …

-(دیدن الله  جل جلاله با چشم برای مؤمنان، در بهشت میسر می‌گردد، و نیز در عرصات قیامت برای دیگر مردمان هم رخ خواهد داد؛ چنان که احادیث در این باره متواتر‌اند. این روایات در کتاب‌های صحیح آمده است. سلف صالح و ائمه، آن را پذیرفته‌اند و اهل سنت هم بر آن اتفاق نظر دارند.   جهمیه و پیروان آنان همانند: …

-(به اتفاق تمام مسلمانان و علمای آنها، هر روایتی، دال بر این‌که محمد  صلی الله علیه وسلم پروردگارش را در دنیا با چشمان خویش دیده است، کذبِ محض است. این سخنی است که هیچ یک از آنان، نگفته و روایتش نکرده‌اند… و معتقدند که هرگز الله  جل جلاله برای رسولش  صلی الله علیه وسلم پا به زمین ننهاده است… از …

اندیشه‌ی سلفِ (پیشینیان) امت اسلامی بر این است که قرآن کلام الله  جل جلاله است. نازل شده است و مخلوق نیست، از الله تبارک و تعالی آغاز و به سویش بر خواهد گشت… و آن‌چه از پیامبر  صلی الله علیه وسلم با این مضمون ثابت شده است که، الله با صَوت تکلم کرده و سخن می‌راند، و آدم  علیه السلام …

-(از ایمان به الله  جل جلاله می‌توان چنین نام برد: ایمان به آن‌چه الله  جل جلاله خویش را در کتاب خود، و رسول  صلی الله علیه وسلم وی را توصیف کرده است. نه تحریف می‌کنند و نه تعطیل، نه کیفیت بیان می‌کنند و نه تمثیل؛ بلکه معتقدند الله  جل جلاله: ﴿لَیۡسَ کَمِثۡلِهِۦ شَیۡءٞۖ وَهُوَ ٱلسَّمِیعُ ٱلۡبَصِیرُ﴾ [الشورى: ۱۱]. یعنی: «هیچ …

اهل سنت بر اصول بسیار مهمی[۱] که برای آنان به صورت شعار در آمده است، و لُب اعتقادات آنان را در بر دارد، اتفاق نظر دارند. و هر فرقه و گروهی که با ایشان هم نظر نیستد، در یک یا چند اصل از اصولی که در ادامه خواهیم آورد اختلاف دارند: -(اما بعد: این باورِ فرقه‌ی نجات‌یافته و پیروزِ اهل …

یکی از عوامل شرح صدر و سعادت، خواندن و تلاوت قرآن با تفکر و تدبراست. خداوند، کتابش را به هدایت، نور، شفای دل‌ها و رحمت، توصیف نموده است: ﴿قَدۡ جَآءَتۡکُم مَّوۡعِظَهٞ مِّن رَّبِّکُمۡ وَشِفَآءٞ لِّمَا فِی ٱلصُّدُورِ﴾ [یونس: ۵۷] «برایتان پندی از سوی پروردگارتان آمده و شفایی برای دلهاست». ﴿أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ ٱلۡقُرۡءَانَ أَمۡ عَلَىٰ قُلُوبٍ أَقۡفَالُهَآ ٢۴﴾ [محمد: ۲۴] «آیا …

از جمله چیزهایی که سعادت و خوشبختی می‌آورد و غم و اندوه را برطرف می‌سازد، نیکی‌هایی از قبیل صدقه دادن و فایده رساندن به مردم می‌باشد. صدقه دادن، به انسان سعه صدر و آرامش می‌بخشد: ﴿أَنفِقُواْ مِمَّا رَزَقۡنَٰکُم﴾ [البقره: ۲۵۴] «از آنچه به شما روزی داده‌ایم، انفاق کنید». ﴿وَٱلۡمُتَصَدِّقِینَ وَٱلۡمُتَصَدِّقَٰتِ﴾ [الأحزاب: ۳۵] «و مردان و زنان صدقه دهنده». بخیل و …

﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ ٱسۡتَعِینُواْ بِٱلصَّبۡرِ وَٱلصَّلَوٰهِۚ﴾ [البقره: ۱۵۳] «ای مؤمنان! به وسیله شکیبایی و نماز، یاری بجویید». هرگاه اتفاقی می‌افتاد، پیامبر  صلی الله علیه وسلم  شتابان به سوی نماز روی می‌آورد و می‌فرمود: «ای بلال! ما را با بانگ نماز راحت کن». و می‌گفت: «خنکی چشمانم، در نماز است». هرگاه به تنگ آمدی و کار، مشکل شد و توطئه‌ها، زیاد …

﴿أَفَلَا یَنظُرُونَ إِلَى ٱلۡإِبِلِ کَیۡفَ خُلِقَتۡ ١٧﴾ [الغاشیه: ۱۷] «آیا به شتر نمی‌نگرند که چگونه آفریده شده است»؟ انیشتن می‌گوید: هر کس، در جهان هستی بیندیشد، در می‌یابد که آفریننده، کار بجا و حکیمانه انجام می‌دهد و کار بیهوده نمی‌کند. ﴿ٱلَّذِیٓ أَحۡسَنَ کُلَّ شَیۡءٍ خَلَقَهُۥۖ﴾ [السجده: ۷] «آن ذاتی که هر چیزی را زیبا آفریده است». ﴿مَا خَلَقۡنَٰهُمَآ إِلَّا بِٱلۡحَقِّ﴾ …

فردی که از بیماری افسردگی رنج می‌برد، به روانپزشک مراجعه کرد. پزشک مسلمان به او گفت: بدان که آفرینش و تدبیر جهان تمام شده و هیچ حرکتی در آن بدون فرمان الهی صورت نمی‌گیرد؛ پس ناراحتی و اندوه برای چه؟! در حدیث آمده است: «خداوند، تقدیر آفریده‌ها را پنجاه هزار سال قبل از آفرینش نوشته است».

وقتی زنده کننده و میراننده و روزی دهنده، فقط خداوند است، پس چرا از مردم بترسیم؟ بیشترین چیزی که باعث غم و ناراحتی می‌شود، وابستگی به مردم، تلاش برای جلب رضایت آنها، نزدیکی جستن به آنان و تعریف و تمجید از آنها و نیز زیانمند پنداشتن خود در صورت نکوهش آنهاست. چنین رویکردی، نتیجه ضعف انسان در توحید است.

یکی از علما می‌گوید: هرگاه مسئله‌ای برایم حل نمی‌شود، هزار بار یا بیشتر و یا کمتر استغفار می‌نمایم؛ پس خداوند، گره کارم را می‌گشاید». ﴿فَقُلۡتُ ٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّکُمۡ إِنَّهُۥ کَانَ غَفَّارٗا ١٠﴾ [النوح: ۱۰] «پس گفتم: از پروردگارتان طلب آمرزش نمایید؛ بی‌گمان او، بس آمرزنده است». یکی از عوامل آرامش، استغفار و طلب آمرزش از خداوند است. چه بسیار چیزهای زیان …

نشستن درسحرگاهان برای طلب آمرزش: ﴿وَٱلۡمُسۡتَغۡفِرِینَ بِٱلۡأَسۡحَارِ ١٧﴾ [آل عمران: ۱۷] «و آنان که سحرگاهان طلب آمرزش می‌نمایند». در خلوت نشستن برای تفکر و اندیشیدن: ﴿وَیَتَفَکَّرُونَ فِی خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ﴾ [آل عمران: ۱۹۱] «و در آفرینش آسمانها و زمین می‌اندیشند». همنشینی با صالحان: ﴿وَٱصۡبِرۡ نَفۡسَکَ مَعَ ٱلَّذِینَ یَدۡعُونَ رَبَّهُم﴾ [الکهف: ۲۸] «و خودت را به همراهی با کسانی وادار کن …

-(علمای صحابه  رضی الله عنهم و تابعین و علمای بعد از ایشان رحمهم الله، هرگاه در مسئله‌ای اختلاف نظر داشتند، به دستور الهی عمل می‌کردند: ﴿فَإِن تَنَٰزَعۡتُمۡ فِی شَیۡءٖ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَٱلرَّسُولِ إِن کُنتُمۡ تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡیَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۚ ذَٰلِکَ خَیۡرٞ وَأَحۡسَنُ تَأۡوِیلًا﴾ [النساء: ۵۹]. «و اگر درباره چیزی نزاع داشتید، اگر به الله و روز قیامت ایمان دارید، پس …

اهل سنت پیوسته در مسیر اتحاد، الفت و آرزویِ خیر برای تمام مسلمانان و عفو و بخشایش از لغزش و خطای خطاکار می‌کوشند. وی را به کار درست فراخوانده و برایش دعای هدایت و مغفرت می‌نمایند. -( «آنان» خوب می‌داند از قواعد بزرگی که مجموعه‌ی دین را در بر می‌گیرد، الفت دل‌ها، هم‌صدایی و اصلاحگری است. الله  جل جلاله فرموده‌اند: …

اهل سنت کسی را با سؤالاتی که از جانب الله نیست، مورد امتحان و آزمایش قرار نمی‌دهند. به اسم‌ها، شعارها و لوگوها، تجمعات و رؤسا تعصّب ندارند. بلکه معیارِ دوستی و دشمنی آنان، دین و تقوا است. فقط نسبت به جماعت مسلمانان آن هم به معنای حقیقی، تعصب دارند و بس. و جماعت مسلمانان آنان‌اند که پرچم قرآن و سنت …