پاداش از نوع عمل

این یک قاعده همیشگی و مکرّر درباره ثواب و عقاب است [پاداش از نوع عمل].
پس کسی که بر والدینش نیکی کند، فرزندانش در آینده بر او نیکی میکنند و کسی از فرمان پدر ومادر سر پیچی کند اولادش در آینده از او سرپیچی خواهند کرد و کسی خود را از ناموس مردم پاک نگه بدارد [یعنی به ناموس دیگران تعرض نکند] مردم ناموس او را نیکو میدارند وبر عکس، پس همچنانکه قرض میدهی به همان اندازه قرض میگیری، ودرحدیث آمده است «أحفظَ اللهَ یحفَظَک» «[حدود وشرائع] خداوند را حفظ کن تا خداوند تورا [از بلاها، گناهان و عذابها] حفظ کند».

در اینجا  در باره شکایت از سحر وچشم زخم اینک جاری بودن این قاعده را میبینیم: همین که توکل مردم بر خداوند کم شد و به برخی از اسباب مادی [غیر از الله] اعتماد کردند و بر بعضی از آنها توکل نمودند، به همین اسباب واگذار شدند [منظور اینست، همینکه آنان به سوی اسباب [غیر الله] متوجه شدند و بدانها دل بستند پس الله نیز آنان را به حال خود رها نموده حواله اسباب میکند] وقتی که کسی به غیر الله توکل کند، پس ناکام و خوار میشود. ولی به کار گرفتن اسباب مانند رفتن نزد پزشک هنگام بیماری هیچ منافاتی با توکل به خداوند ندارد، [یعنی چنین صورت استفاده از اسباب طبیعی در دنیا هیچ اشکالی بر اصل توکل وارد نمیکند] ولی درست نیست که بر شفابخشی پزشک به طور مطلق اطمینان و اعتماد قلبی پیدا نمایی بلکه به خداوند یگانه اعتماد واطمینان قلبی داشته باشی و قلبت را به سوی خداوند پاک و منزه مرتبط گردانی.

صورت دیگری که در آن انطباق (پاداش از نوع عمل) را می بینی اینست که
بسیاری از مردم چیزهای را میخواهند که نفسشان طلب میکند، هر چند از طرف خداوند حرام شده باشند [یعنی خداوند بخاطر ضررشان آنها را برای انسان حرام کرده است]،
مانند دیدن چیزهایی که دیدن آن [برای انسان] جایز نیست، یا شنیدن صداهایی که گوش کردن آن حرام میباشد وهمچنین سفر کردن به کشورهایی که در آن منکرات رائج میباشد و [در کشورهایی که] معاصی و گناهان بصورت علنی و آشکارا انجام میگیرد.
[در واقع] همه این موارد و چیزهای شبیه آن عمل به خواهشهای نفسانیشان است، پس در این صورت بر خلاف خواسته هایشان مجازات شدند و به پریشان حالی، ناراحتی، بیماری نفس، اندوهگینی و نا آرامی مبتلا شدند، کیفری است مناسب با اعمال و خواسته های آنان در دنیا [که از فرمان خدا سرپیچی کردند و بدینترتیب دلهای ستمدیدگان را سوزاندند، خانه هایشان را به آتش کشیدند و با ظلم و زر و زور خود بر کسی رحم ننمودند، هم اینک سزاوار است که در دوزخ کیفرشان چنان و سرنوشتشان چنین بد باشد]. در حالیکه پروردگار تو هرگز به [بندگان] ظلم و ستم روا نمیدارد. همچنانکه بعضی مردم در امر فراخواندن [به حضورطلبیدن] خادمان و پیشخدمت های زن توسع بخرج میدهند و قوانین دینی را رعایت نمیکنند ودرباره امور ممنوعه شرعی تساهل بخرج میدهند. از جمله اینکه خادم زن بدون محرم به سفر میرود. و نیز اینکه گاهی اوقات میان مرد و خادمه خلوت صورت میگیرد یا میان زن با پیشخدمت یا راننده و سایر موارد مثل این ازجمله چیزهایی که در زندگیمان از خلوت مرد با زن حاصل میشود و یا زنی با راننده ای خلوت میکند، و سایر موارد مثل این…
.پس بدین شکل برخی از آن خادمان زن و رانندگان با این عمل اسباب مبتلا شدن به سحر و جادوها و بلاها را فراهم می آورند.