موضع گیری ابوبکر رضی الله عنه در قبال صلح با کفار در حدیبیه (۱)

هنگامی که نتیجه‌ی مذاکرات مشرکان به سرکردگی سهیل بن عمرو با رسول‌خداصلی الله علیه وآله وسلم بر این شد که با هم صلح کنند، ابوبکررضی الله عنه به طور کامل و بدون هیچ قیل و قالی توافق رسول‌خداصلی الله علیه وآله وسلم را با مشرکان پذیرفت؛ با آن‌که شرایط صلح‌نامه به گونه‌ای بود که به ظاهر در حق مسلمانان ظلم و اجحاف شده بود، اما ابوبکررضی الله عنه به یقین می‌دانست که رسول‌خداصلی الله علیه وآله وسلم خودسرانه و از روی هوا و هوس سخن نمی‌گوید و یقیناً خداوند، او را از فرجام کاری که می‌کند، آگاه کرده است. تاریخ‌نگاران چنین نگاشته‌اند که عمر بن خطاب رضی الله عنه به‌قدری با شرایط و مفاد صلح حدیبیه مخالف بود که به رسول‌خداصلی الله علیه وآله وسلم گفت: «مگر شما رسول خدا نیستید (که این چنین اجازه می دهید عنوان رسول الله را از بندهای قرارداد، حذف کنند؟)» رسول‌خداصلی الله علیه وآله وسلم فرمودند:«بله؛» عمر رضی الله عنه گفت: «مگر ما مسلمان نیستیم؟» فرمودند: «چرا؛» عمر رضی الله عنه دوباره گفت: «مگر آن‌ها مشرک نیستند؟» رسول‌خداصلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: «بله، (آنان مشرکند.)‌» عمر رضی الله عنه گفت: «پس چرا با وجودی که خدا به خاطر این دین به ما عزت داده، خفت و خواری را بپذیریم؟» رسول‌خداصلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: (إنّی رسول اللَّهِ و لست أعصیهِ) یعنی:« من، پیامبر خدا هستم و خدایم را نافرمانی نمی‌کنم.» و به روایت دیگری فرمودند: (أنا عبداللّه و رسولُه، لن أخالفَ أمرَه و لنْ یُضیعَنی) یعنی: «من، بنده و فرستاده‌ی خدا هستم و با فرمان او مخالفت نمی‌ورزم و قطعاً او نیز مرا ضایع نمی‌کند.» عمر رضی الله عنه گفت: «مگر شما پیش از این به ما نمی‌گفتید که به طواف خانه‌ی خدا می‌رویم؟» رسول‌خداصلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: «بله (من به شما گفتم که به طواف خانه‌ی خدا مشرف می‌شویم؛) اما آیا گفتم، همین امسال؟» عمر رضی الله عنه گفت: «‌نه» و سپس به نزد ابوبکررضی الله عنه رفت و همان گفته‌ها را تکرار کرد؛ ابوبکر صدیق فاروق رضی الله عنه را نصیحت کرد و از او خواست تا از این قیل و قال دست بردارد و بدون چون و چرا به خواست خدا و رسول راضی شود. ابوبکر ابوبکررضی الله عنه به عمر رضی الله عنه گفت: «بی‌چون و چرا این عمل رسول‌خداصلی الله علیه وآله وسلم را بپذیر؛ چراکه او پیامبر خدا است و با حکم خدا مخالفت نمی‌ورزد و قطعاً خداوند نیز ضایعش نمی‌کند.» با آن‌که ابوبکررضی الله عنه از پاسخ رسول‌خداصلی الله علیه وآله وسلم به عمر رضی الله عنه بی‌اطلاع بود، همانند گفته‌های رسول اکرم صلی الله علیه وآله وسلم را برای عمر رضی الله عنه تکرار نمود که این، نشان‌گر کمال وفاق و هم‌بستگی ابوبکررضی الله عنه با رسول‌خداصلی الله علیه وآله وسلم می‌باشد. قطعاً ابوبکررضی الله عنه در این فضیلت، بر عمر رضی الله عنه سبقت گرفته است؛ چراکه بر خلاف عمر رضی الله عنه در مورد بندهای پیمان سازش، بی‌چون و چرا پیامبر معصوم را تأیید نمود وتنها به ظاهر مفاد قرارداد نگاه نکرد.

مقاله پیشنهادی

محبت صحابه رضی الله عنهم

از علامت‌های ایمان عبارت‌اند از: محبت داشتن به تمام صحابه با قلب، و تعریف و …