مختصری در مورد امام دارقطنی رحمه الله

میگویند دارقطنی احادیثی را تصحیح و نقد کرده است؟

آیا “دارقطنی”اسم کتاب است یا اسم شخص؟

اگر اسم کتاب است تالیف کیست و در موردش توضیح دهید و اگر اسم شخص است چه تالیفات دیگری دارد ؟

الحمدلله،

دارقطنی، اسم یکی از علما و محدثین متبحر و برجسته ی اهل سنت و جماعت است، که علمای زیادی بعد از وی از علم و آثار ارزشمند وی بهره ی زیادی برده اند.

وی امام “ابوالحسن علی بن عمر بن أحمد بن مهدی، ابوالحسن بغدادی دارقطنی” (۳۰۶ – ۳۸۵ هـ) است. دارقطنی معروف به “دارقطن” است که محله‌ای است در بغداد.

شخصیت و اخلاق وی:

وی یگانه‌ی زمانه و امام دوران خویش در اسماء رجال و علل حدیث و جرح و تعدیل بود و دارای تصنیفات و تالیفاتی ارزشمند بود و دارای روایتی وسیع و اطلاع کامل در درایت بود.

علم اثر و شناخت علل حدیث و رجال و شناخت احوال راویان به همراه راستی و امانت داری و فقه و عدالت و قبول شهادت و اعتقاد صحیح و سلامت مذهب همه در وی وجود داشت.

دارقطنی رحمه الله علما را دوست داشت و به همراهی آنان علاقه داشت. از این علما می‌توان به “حسن بن احمد بن صالح، ابومحمد سبعی حلبی” اشاره کرد که حافظی متقن بود. دارقطنی از وی روایت شنیده و از وی روایت کرده است. وی نزد “سیف الدوله” دارای احترام و مکانت بود.

شیوخ و شاگردان وی:

وی از “ابوالقاسم البغوی” و افراد بسیاری در بغداد و کوفه و بصره و واسط روایت شنیده است. همچنین “محمد بن حسن شیبانی” و “صعصعه بن سلام” و “معاویه الضریر” و بسیاری دیگر از وی علم آموخته‌اند.

هوش سرشار وی:

آنچه بر تیزهوشی وی دلالت می‌کند داستانی است که یک بار برای وی اتفاق افتاد. وی باری در مجلس “اسماعیل الصفار” که برای مردم حدیث املا می‌کرد نشسته بود و دارقطنی حدیث وی را می‌نوشت. برخی از محدثان حاضر در جلسه به وی گفتند سماع (شنیدن) وی صحیح نیست زیرا او به نوشتن مشغول است. دارقطنی در پاسخ آنان گفت: فهم من در مورد املای شیخ از فهم تو بهتر است… آن مرد به او گفت: آیا می‌دانی شیخ چند حدیث املا کرده است؟ وی گفت: او هجده حدیث گفته است و حدیث اول آن از فلان از فلان است. سپس همه‌ی آن احادیث را با سند و لفظ بیان کرد و هیچ اشتباهی در آن مرتکب نشد تا جایی که مردم به تعجب آمدند.

آرای علما درباره‌ی وی:

ابن جوزی درباره‌ی وی‌ می‌گوید: در وی شناخت حدیث و علم قرائات و نحو و فقه و شعر به همراه امامت و عدالت و عقیده‌ی صحیح یکجا جمع گردیده بود.

عبدالغنی بن سعید الضریر می‌گوید: هیچ کس در دوران خود به مانند علی بن مدینی و موسی بن هارون و دارقطنی در حدیث سخن نگفته است…

ابن خلکان درباره‌ی وی می‌گوید: وی به سرزمین مصر سفر کرد و مورد گرامی داشت وزیر، ابوالفضل جعفر بن خنزابه، قرار گرفت و او به همراه حافظ عبدالغنی وی را در کامل کردن مسندش یاری دادند…

مولفات وی:

۱- کتاب السنن

۲- العلل الوارده فی الأحادیث النبویه

۳- المجتبی من السنن المأثوره

۴- المختلف والمؤتلف فی أسماء الرجال

۵- کتاب الافراد الذی لا یفهمه فضلا عن أن ینظمه إلا من هو من الحفاظ الأفراد والأئمه النقاد والجهابده الجیاد وله غیر ذلک من المصنفات التی هی کالعقود فی الأجیاد

۶- سوالات الحاکم.

وفات امام دارقطنی:

پس از عمری تلاش در راه علم و نشر آن وی در روز سه شنبه هفتم ذی القعده سال ۳۸۵ هجری قمری در سن ۷۷ سالگی دار فانی را وداع گفت.

منبع: سایت عصر اسلام، برای آشنایی با دیگر علما و بزرگان اسلام می توانید به این منبع مراجعه فرمایید.

وصلی الله وسلم علی محمد وعلى آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلى یوم الدین

مقاله پیشنهادی

امام غزالی و حب‌ جاه

در احیاء العلوم عنوانی به نام «بیان سبب کون الجاه محبوباً بالطبع حتی لا یخلو …