عاقل چه کسی است؟

شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله می گوید:
به کسی عاقل گفته نمی شود مگر کسی که خیر را بشناسد و آن را کسب کند، و کسی که شر را بشناسد و آن را ترک کند.
به همین خاطر اهل جهنم می گویند:
﴿ لَوْ کُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا کُنَّا فِی أَصْحَابِ السَّعِیرِ ﴾ [الملک/۱۰].
«اگر ما می شنیدیم یا تعقل می کردیم, در (زمرۀ) دوزخیان نبودیم».

و خداوند متعال در مورد منافقین می فرماید:

﴿ تَحْسَبُهُمْ جَمِیعًا وَقُلُوبُهُمْ شَتَّىٰ ۚ ذَٰلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا یَعْقِلُونَ ﴾ [الحشر/۱۴].
«تو آنها را متحد می‌پنداری، در حالی که دلهایشان پراکنده است، این بدان سبب است که آنها قومی هستند که تعقل نمی‌کنند» .

اگر کسی چیزی انجام بدهد که میداند به ضرر خودش تمام می شود، این شخص عقل ندارد و نادان بحساب می آید.