شب‏ زنده‏ داری و اعتکاف در رمضان

یکی از سنت‌های رمضان شب‏زنده‏داری است، حضرت صلی الله علیه و سلم در شبهای رمضان و غیر آن یازده رکعت نماز می‏خواند، در مورد تعداد رکعت‏ها چندین نظر وجود دارد.

اعتکاف و قیام تمام شب در ده شب پایانی رمضان و همچنین در شب‌های وتر به جست و جوی شب قدر گشتن سنت است.

ابوهریره از حضرت صلی الله علیه و سلم روایت کرده است که فرمود:

«مَنْ قَامَ رَمَضَانَ إِیمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ» [متفق علیه].

«کسی که از روی ایمان و امید به کسب اجر و پاداش، ماه رمضان را روزه بگیرد گناهان (صغیره‏ی) گذشته‏ی او بخشوده می‌شود». [بخاری و مسلم].

کیفیت نماز شب را در رمضان ابی‏سلمه بن عبدالرحمن چنین از عایشه روایت می‏کند:

 پیامبر در رمضان و غیر آن بیش از یازده رکعت نماز نمی‏خواند، ابتدا چهار رکعت می‏خواند و آنقدر زیبا و طولانی می‏خواند که مپرس، سپس چهار رکعت دیگر به همین گونه و آنگاه سه رکعت می‏خواند، گفتم ای رسول خدا آیا قبل از اینکه وتر بخوانی می‏خوابی؟ فرمود: ای عایشه چشمانم می‏خوابند ولی قلبم بیدار است. [بخاری و مسلم].

در مورد تلاش بیشتر پیامبر در ده شب آخر رمضان عایشه می‏فرماید:

وقتی که ده شب پایانی رمضان فرا می‏رسید حضرت کمر همت می‏بست، شبها بیدار می‏ماند و خانواده‏اش را بیدار می‏کرد [بخاری و مسلم].

عایشه می‏فرماید:

رسول خدا صلی الله علیه و سلم در ده شب پایانی رمضان اعتکاف می‏کرد. [مسلم و بخاری].

دوباره عایشه می‏فرماید: پیامبر به گونه‏ای در ده شب پایانی رمضان عبادت می‏کرد که هرگز در ایام دیگر چنین نمی‏کرد. [مسلم].

ابوهریره می‏گوید: پیامبر صلی الله علیه و سلم در ده روز پایانی رمضان اعتکاف می‏کرد، در سالی که وفات کرد بیست روز اعتکاف نمود. [بخاری].

در مورد تشویق به قیام در لیله ‏القدر می‏فرماید:

«مَنْ قَامَ لَیْلَهَ‏الْقَدْرِ إِیمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ» [متفق علیه].

«کسی که از روی ایمان و امید به کسب اجر و پاداش، شب قدر را احیاء کند گناهان (صغیره‏ی) گذشته‏ی او بخشوده می‌شود». [بخاری و مسلم].

در مورد جست و جو کردن شب قدر در آخر رمضان ابوسعید خدری از حضرت صلی الله علیه و سلم نقل می‏کند:

من شب قدر را دیدم سپس آن را فراموش کردم، در شبهای فرد پایانی رمضان آن را جست و جو کنید. [مسلم و بخاری].

عایشه از حضرت صلی الله علیه و سلم روایت می‏کند که فرمود:

«تَحَرَّوْا لَیْلَهَ الْقَدْرِ فِی الْوِتْرِ مِنْ الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ مِنْ رَمَضَانَ» [رواه البخاری].

«شب قدر را در شب‌های فرد دهه‏ی آخر رمضان جستجو کنید». [بخاری].

در روایت دیگری می‏فرماید: «تَحَرَّوْا لَیْلَهَ الْقَدْرِ فِی الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ مِنْ رَمَضَانَ».

«شب قدر را در ده شب آخر رمضان جستجو کنید».