سنت در کنار قرآن

{قُل أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعُواْ اللّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ ذَلِکَ خَیْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِیلاً}: (ای کسانی که ایمان آورده ­اید، الله را اطاعت نمایید و رسول و اولیای امر خود را اطاعت کنید پس هر گاه در چیزی نزاع داشتید، اگر به الله و روز آخرت ایمان دارید، آن را به الله و رسول الله ارجاع دهید؛ این بهتر و نیک فرجام­تر است)[۱].{وَأَطِیعُواْ اللّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَاحْذَرُواْ فَإِن تَوَلَّیْتُمْ فَاعْلَمُواْ أَنَّمَا عَلَى رَسُولِنَا الْبَلاَغُ الْمُبِینُ}: (اطاعت الله و اطاعت پیامبر کنید؛ و(از مخالفت الله و رسول) بر حذر باشید؛ و اگر روی برگردانید، بدانید بر پیامبر ما، جز ابلاغ آشکار، چیز دیگری نیست)[۲]. {قُلْ أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَیْهِ مَا حُمِّلَ وَعَلَیْکُمْ مَا حُمِّلْتُمْ وَإِنْ تُطِیعُوهُ تَهْتَدُوا وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلا الْبَلاغُ الْمُبِینُ}: (الله را اطاعت کنید، و از پیامبرش فرمان برید! و اگر سرپیچی نمایید، پیامبر مسؤول اعمال خویش است و شما مسؤول اعمال خود! امّا اگر از او اطاعت کنید، هدایت خواهید شد؛ و بر پیامبر چیزی جز رساندن آشکار نیست!)[۳]. {إِنَّمَا کَانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِینَ إِذَا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ لِیَحْکُمَ بَیْنَهُمْ أَنْ یَقُولُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}: (گفتار مؤمنان وقتى به سوى الله و پیامبرش خوانده شوند تا میانشان داورى کند، تنها این است که می­ گویند: «شنیدیم و اطاعت کردیم.» اینان ­اند که رستگارند)[۴]. {قُلْ فَأْتُوا بِکِتَابٍ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ هُوَ أَهْدَى مِنْهُمَا أَتَّبِعْهُ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ}: (بگو: اگر راست می گویید کتابی از نزد الله بیاورید که هدایت کننده ­تر از این دو باشد تا آن را پیروی کنم)[۵]. {فَإِنْ لَمْ یَسْتَجِیبُوا لَکَ فَاعْلَمْ أَنَّمَا یَتَّبِعُونَ أَهْوَاءَهُمْ وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنَ اتَّبَعَ هَوَاهُ بِغَیْرِ هُدًى مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ}: (پس اگر تو را اجابت نکردند، بدان که فقط هوس­هاى خود را پیروى مى‌کنند؛ و کیست گم­راه‌ تر از آن­که بى‌ راهنمایى الله از هوسش پیروى کند؟ بى‌تردید الله مردم ستمگر را راهنمایى نمى‌کند)[۶]. {قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْهَا جَمِیعًا فَإِمَّا یَأْتِیَنَّکُمْ مِنِّی هُدًى فَمَنْ تَبِعَ هُدَایَ فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلا هُمْ یَحْزَنُونَ}: (گفتیم: همگی از آن فرود آیید؛ چنان­چه از سوی من هدایتی برای شما آمد، پس کسانی که از هدایتم پیروی کنند نه ترسی بر آنان است و نه اندوهگین می ­شوند)[۷]. هدایتی که از جانب الله آمده است، کتاب وی و احکامی است که به زبان پیامبرانش، بیان شده است. کتاب و احکامی که مشتمل بر هدایت و ایمن بودن از ترس و غم و اندوه می ­باشد. الله می ­فرماید: {قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَى وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ بَعْدَ الَّذِی جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَکَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَلا نَصِیرٍ}: (بگو هدایت الهی، هدایت (واقعی) است. و اگر بعد از علمی که به تو داده شد، از هوی و هوس آنان دنباله ­روی کنی، از جانب الله هیچ دوست و مددگاری برایت نخواهد بود)[۸]. لذا هدایتِ واقعی در کتابِ الله  و سنت رسول الله است. در قرآن می ­خوانیم: {فَإِمَّا یَأْتِیَنَّکُمْ مِنِّی هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَایَ فَلا یَضِلُّ وَلا یَشْقَى}: (پس اگر از سوی من هدایتی به شما رسید، هر کس از هدایتم پیروی کند، نه گم­راه می شود و نه به مشقت می ­افتد)[۹]. و این آیه:{أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ أُوتُوا نَصِیبًا مِنَ الْکِتَابِ یُدْعَوْنَ إِلَى کِتَابِ اللَّهِ لِیَحْکُمَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ یَتَوَلَّى فَرِیقٌ مِنْهُمْ وَهُمْ مُعْرِضُونَ}: (آیا ندیدی کسانی را که بهره‌ای از کتاب (آسمانی) داشتند، به سوی کتاب الهی دعوت شدند تا در میان آن ها داوری کند، سپس گروهی از آنان، روی می‌گردانند، در حالی که (از قبول حق) اعراض دارند؟)[۱۰]. و این فرموده ­ی الهی: {وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَى مَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ رَأَیْتَ الْمُنَافِقِینَ یَصُدُّونَ عَنْکَ صُدُودًا} : (چون به آنان گویند: به سوی آن­چه الله نازل کرده، و به سوی پیامبر آیید، منافقان را می بینی که از تو به شدت روی می­ گردانند!)[۱۱]. و آیه ­ی: {لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولا مِنْ أَنْفُسِهِمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آَیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَهَ وَإِنْ کَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ}: (یقیناً الله بر مؤمنان منّت نهاد که در میان آنان پیامبری از خودشان برانگیخت که آیات او را بر آنان می خواند و پاکشان می­ کند، و کتاب و حکمت به آنان می ­آموزد، و به راستی که آنان پیش از آن در گم­راهی آشکاری بودند)[۱۲]. هم­چنین در قرآن آمده است: {یَا أَیُهَا النَّاسُ قَد جَاءَکُمُ الرَّسُولُ بِالحَقِّ مِن رَّبِّکُم فَآمِنُوا خَیرَاً لَکُم}: (اى مردم، پیامبر، حقیقت را از سوى پروردگارتان براى شما آورده است. پس ایمان بیاورید که براى شما بهتر است)[۱۳]. و نیز این آیه: {قَدْ جَاءَکُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَکِتَابٌ مُبِینٌ. یَهْدِی بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلامِ وَیُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَیَهْدِیهِمْ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ}: (بدون شک از جانب الله برایتان نور و کتابی روشنگر آمده است. الله به وسیله آن [نور و کتاب] کسانی را که از خشنودی او پیروی کنند به راه ­های سلامت راهنمایی می ­کند، و آنان را از تاریکی ­ها به سوی روشنایی بیرون می­آورد، و به راه راست هدایت می ­کند)[۱۴].

[۱]  نساء / ۵۹٫

[۲] مائده / ۹۲٫

[۳]  نور / ۵۴٫

[۴] نور / ۵۱٫

[۵]  قصص / ۴۹٫

[۶]  قصص / ۵۰٫

[۷] بقره / ۳۸٫

[۸] بقره / ۱۲۰٫

[۹]  طه / ۱۲۳٫

[۱۰]  آل عمران / ۲۳٫

[۱۱]  نساء / ۶۱٫

[۱۲]  آل عمران / ۱۶۴٫

[۱۳] مائده / ۱۵ – ۱۶٫

[۱۴]  نساء /۱۷۰٫