سنتهای قولی (خواندنی) نماز

۱- دعای استفتاح
 و آن عبارت است از گفتن دعای: «سُبْحَانَکَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِکَ، وَتَبَارَکَ اسْمُکَ، وَتَعَالَى جَدُّکَ، وَلاَ إِلَهَ غَیْرُکَ» بعد از تکبیره الاحرام. (رواه الأربعه).
 
و دعای دیگر نیز روایت شده: «اللَّهُمَّ بَاعِدْ بَیْنِیْ وَبَیْنَ خَطَایَایَ کَمَا بَاعَدْتَ بَیْنَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ، اللَّهُمَّ نَقِّنِیْ مِنْ خَطَایَایَ کَمَا یُنَقَّى الثَّوْبُ الأَبْیَضُ مِنَ الدَّنَسِ، اللَّهُمَّ اغْسِلْنِیْ مِنْ خَطَایَایَ بِالثَّلْجِ وَالْمَاِء وَالْبَرَدِ». (رواه البخاری ومسلم).
 
بنابراین یکی از این دعاهای وارده شده را بخواند.
 
۲- پناه خواستن به خداوند قبل از قراءت  
 
بگوید: «أعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ».
 
۳- گفتن: ﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ﴾.
 
۴- گفتن: «آمین» بعد از فاتحه.
 
۵- خواندن سوره بعد از فاتحه در دو رکعت اول از نماز صبح و جمعه و مغرب و چهار رکعتی، و نمازهای سنت که بطور تنهای خوانده می‌شود، اما مقتدی در نمازهای سری می‌خواند ولی در نمازهای جهری خیر.
 
۶- گفتن: «مِلْءَ السَّمَوَاتِ، وَمِلْءَ الأَرْضِ وَمَا بَیْنَهُمَا، وَمِلْءَ مَا شِئْتَ مِنْ شَیْءٍ بَعْدُ، أَهْلَ الثَّنَاءِ وَالْمَجْدِ، أَحَقُّ مَا قَالَ الْعَبْدُ، وَکُلُّنَا لَکَ عَبْدٌ اللَّهُمَّ لاَ مَانِعَ لِمَا أَعْطَیْتَ، وَلاَ مُعْطِیَ لِمَا مَنَعْتَ، وَلاَ یَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْکَ الْجَدُّ». بعد از بلندشدن از رکوع و بعد از گفتن: «رَبَّنَا وَلَکَ الْحَمْدُ» بگوید. (رواه مسلم).
 
۷- بیش از یکبار گفتن تسبیحات رکوع و سجود.
 
۸- بیش از یکبار گفتن «رَبِّ اغْفِرْ لِیْ» میان دو سجده.
 
۹- گفتن دعا: «اللَّهُمَّ إِنِّیْ أَعُوْذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ جَهَنَّمَ، وَمِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ، وَمِنْ فِتْنَهِ الْمَحْیَا وَالْمَمَاتِ، وَمِنْ فِتْنَهِ الْمَسِیْحِ الدَّجَّالِ». در تشهد آخر.
 
و مستحب است که نمازگزار در حالت سجده، فقط به تسبیح اکتفاء نکند بلکه هر چه می‌خواهد در سجده دعا کند بدلیل حدیث: «نزدیکترین حالتی که بنده به پروردگارش است وقتی است که در حال سجده می‌باشد، بنابراین در سجده بسیار دعا کنید». (رواه مسلم).
 
دعاهای دیگری نیز هست که شما می‌توانید به کتاب پناهگاه مسلمان (حصن المسلم) رجوع کنید.
 
همه این سنتها که گذشت در هر رکعتی تکرار کن، بجز دعای استفتاح و دعای که بعد از تشهد است.
 
پس بنابراین مجموع این سنتهای قولی در نماز فرض در ۱۷ رکعت، ۱۳۶ سنت است، اگر که بگوئیم ۸ سنت است که در هر رکعت تکرار می‌شود، و مجموع سنتها در نماز سنت که ۲۵ رکعت است و در شبانه‌روز خوانده می‌شود، ۱۷۵ سنت می‌باشد، و گاهی تعداد این سنتها با نماز قیام شب و نماز ضحی، اضافه می‌گردد.
 
اما سنتهای قولی که بجز یک بار در نماز تکرار نمی‌شود عبارتند از:
 
۱- دعای استفتاح  
۲- دعای بعد از تشهد
 بنابراین مجموع آنها در نماز فرض ۱۰ سنت است، اما در نمازهای نوافل (سنت) که در شبانه‌روز خوانده می‌شود، ۲۴ سنت می‌شود، و گاهی بر تعداد آنها در نمازهای قیام شب، و نمازهای ضحی یا تحیه المسجد اضافه می‌گردد.
 
سنتهای عملی نماز
 
۱-   بلندکردن دستها همراه با تکبیره الإحرام.  
۲- بلندکردن دستها هنگام رکوع.  
۳- بلندکردن دستها هنگام راست‌شدن از رکوع.  
۴- و هنگام برخاستن از تشهد برای رکعت سوم.  
۵- بهم چسپاندن انگشت هنگام بلندکردن دست.  
۶- انگشتان بحالت کشیده، و کف دست بسمت قبله باشد.  
۷- دستان را تا برابر دو شانه یا نرمه گوش بلند کردن.  
۸- گذاشتن دست راست بر دست چپ یا با دست راست مچ دست چپ را بگیرد.
 
۹- نگاه کردن به جایگاه سجده.  
۱۰-فاصله دادن میان دو پاهایش هنگام ایستادن.  
۱۱-شمرده شمرده قرآن خواندن و در آن تدبرکردن.  
۱۲-گرفتن زانوها در حالت رکوع، با دو دستان بطوری که انگشتان باز باشد.  
۱۳- کمر خودش را در حالت رکوع کشیده و برابر قرار دهد.  
۱۴- نمازگزار باید در حال رکوع سر خود را مساوی با کمرش قرار دهد نه بالا بگیرد و نه پائین بگیرد.  
۱۵-بازوهایش دور از پهلویش قرار دهد.
 
سنتهای سجود
 
۱- دور قراردادن بازوها از پهلویش.
۲- نچسباندن شکم به رانش.  
۳- و دور نگه‌داشتن رانش از ساقش.  
۴-فاصله قراردادن بین دو زانوها در سجود.  
۵-راست قراردادن قدمش در سجده.  
۶- قراردادن کف انگشتان پا به زمین.  
۷-بهم چسباندن قدمش در سجده.  
۸-گذاشتن دستان برابر شانه یا دو گوش.  
۹-بازگذاشتن دستها.  
۱۰-چسباندن انگشتها به همدیگر.  
۱۱-وقراردادن آنها بطرف قبله.