وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
قال إبراهیم بن أدهم رحمه الله : «الزهد ثلاثه أصناف: فزهد فرض، وزهد فضل، وزهد سلامه؛ فأما الزهد الفرض فالزهد فی الحرام، والزهد الفضل الزهد فی الحلال، والزهد السلامه الزهد فی الشبهات»[۱].
ابراهیم بن ادهم رحمه الله فرمودند: «زُهد سه نوع است: زهدی که فرض است، و زهدی که فضل است، و زهدی که مایه سلامت است؛ زهد فرض یعنی دوری از حرام، و زهد فضل یعنی بی رغبتی نسبت به حلال، و زهد سلامت یعنی پرهیز از شبهات».
وقال أبو سلیمـان الدارانی رحمه الله: «اختلفوا علینا فی الزهد بالعراق؛ فمنهم من قال: الزهد فی ترک لقاء الناس، ومنهم من قال: فی ترک الشهوات ومنهم من قال: فی ترک الشبع، وکل منهم قریب بعضه من بعض، قال: وأنا أذهب إلى أن الزهد فی ترک ما یشغلک عن الله تبارک وتعالی »[۲]. و ابو سلیمان دارانی رحمه الله فرمود: «علمای عراق درباره تعریف زُهد اختلاف کرده اند: بعضی گفته اند: زهد با ترک مردم (و دنیا) حاصل می‌شود، و بعضی گفته اند: زهد با ترک شهوات بدست می‌آید، و بعضی دیگر گفته اند: زهد در ترک سیر شدن از غذا است، و هرکدام از این معانی به هم نزدیکند، و بنظر من زهد یعنی ترک هرآنچیزی که تو را از خداوند متعال غافل می‌کند».
گاهی بعضی از مبتدعان طریقت صوفیه بگونه ای رفتار می‌کنند که انگار اولیاء الله هستند! و دیگران هم باید مرید آنها باشند و نزد او توبه کنند!! درحالیکه اولیاء الله هیچگاه ادعای زهد و تقوا ندارند، زیرا از ریاء می‌ترسند. پس ما نیز نباید هر کسی را بعنوان زاهد و ولی خدا بدانیم و اصلا اولیاء الله از بدعت و خرافات بدور هستند بلکه خود را بر سنت نبوی وفق می‌دهند.
قال أبو سلیمـان رحمه الله: «لا تشهد لأحد بالزهد؛ فإن الزهد فی القلب»[۳].
ابوسلیمان دارانی رحمه الله فرمود: «به زُهد و تقوای هیچکسی شهادت مده! چرا که زهد در قلب است (و ما از آن بی اطلاعیم)».
[۱]– «جامع العلوم والحکم» (ص: ۳۱۰).
[۲]– «جامع العلوم والحکم» (ص: ۳۱۰).
[۳]– «جامع العلوم والحکم» (ص: ۳۰۷).