وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
تکییف و تمثیل، و فرق میان آنان:
تکییف: اثبات کیفیت و چگونگی صفت است.
مانند اینکه گفته شود: “استواء خداوند بر عرشش، بدین صورت و یا بدان صورت بوده است”.
و تمثیل: اثبات همانند، نظیر، و شبیه برای چیزی است.
مانند اینکه گفته شود: (ید الله )(دست خداوند) مانند دست انسان است
و فرق میان این دو این است که:
ذکر صفت است که در شیء همانند و مماثل مقید می گردد
اما تکییف، ذکر صفت است بدون مقید نمودن آن به چیزی.
حکم این چهار مسئله تحریف، تعطیل، تکییف و تمثیل چیست؟
کلاً این چهار امر حرام می باشند و بسیاری از آن در زمره کفر و یا شرک قرار می گیرند.
و به همین دلیل است که اهل سنت و جماعت از این چهار مسئله مبرا می باشند.
و واجب این است که ظاهر الفاظ وارد شده در بیان اسماء و صفات الله تعالی را گرفته و معتقد بود که این الفاظ حقیقتی شایسته عظمت و کبریای او دارند.
و دلیل این گفته این است که:
۱- صرف و تغییر این امور از ظاهر آن، مخالف طریقه و روش رسول کریم و اصحابش می باشد.
۲- نسبت دادن این الفاظ به مجاز (یعنی اینکه بگوییم ظاهر کلمات منظور نیست بلکه منظور معنی دیگری است که با معنی اصلی کلمه ارتباطی دارد)
سخن راندن در مورد خداوند بدون علم و آگاهی است که حرام می باشد.
اسماء خداوند و صفات توفیقی وی و اینکه آیا این اسماء و صفات از جمله محکم “محکم: آیاتی را گویند که حقیقت آنها معلوم و آشکار باشد”.
و یا متشابه ” متشابه: آیاتی را گویند که حقیقت”کیفیت” آنها را فقط الله تعالی می داند.” می باشند.
اسماء خداوند و صفات او “توفیقی” توقیف: متوقف کردن عقل در تصرف در امور معین و مسائل (توفیقی مسائلی است که از طرف خدا تعیین می شود و عقل و اجتهاد نمی توانند در آن دخالت کنند زیرا از محدوده تخصص آنها خارج است) می باشند.
و توقیفی به این معنی است که اثبات و نفی آن در حد کتاب و سنت توقف می کنند.
یعنی اینکه نمی توان آنها را اثبات و یا نفی نمود، مگر با تمسک به دلیل و حجتی از کتاب و سنت
و عقل در این مسئله هیچ جا و مجالی ندارد. چون این مسائل از حیطه عقل فراتر می روند.
و اسماء خداوند و صفات او در معنا محکم و معلوم بوده، و درحقیقت آن متشابه می باشند، چون حقیقت آن را بجز خداوند کس دیگری نمی داند.