دیدگاه صوفیه درباره عبادت و دین (۴)

پس به احزاب و گروه‌هایی جداگانه شدند. چنان که خدای تعالی می‌فرماید: ﴿وَأَنَّ هَٰذَا صِرَٰطِی مُسۡتَقِیمٗا فَٱتَّبِعُوهُۖ وَلَا تَتَّبِعُواْ ٱلسُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِکُمۡ عَن سَبِیلِهِۦۚ ذَٰلِکُمۡ وَصَّىٰکُم بِهِۦ لَعَلَّکُمۡ تَتَّقُونَ١۵٣﴾ [الأنعام: ۱۵۳]. «این راه [که من آن را برایتان ترسیم و بیان کردم] راه مستقیم من است [و منتهی به سعادت هر دو جهان می‌گردد. پس] از آن یپروی کنید و از راه‌های [باطلی که شما را از آن نهی کردم] پیروی نکنید که شما را از راه خدا [منحرف] و پراکنده می‌سازد».

پس راه خدا یکی است، نه تقسیم می‌شود و نه اختلافی بر سر آن وجود دارد. راه‌های دیگر، راه‌متفرق و جدا از یکدیگر هستند که با کسانی که آن راه را می‌پیماند جدا می‌شوند، و سالک را از راه خدا دور می‌کنند. این امر بر فرقه‌های صوفیه نیز مطابقت دارد، زیرا هر فرقه‌ای دارای روش و طریقه خاصی است که با فرقه دیگر تفاوت دارد. هر فرقه‌ای شیخی دارد که او را شیخ طریقت می‌نامند که راه و روشی برای فرقه ترسیم می‌کند که با راه و روش فرقه دیگر متفاوت است، [به وسیله آن] صوفی‌های آن فرقه را از صراط مستقیم دور می‌کند. شیخ طریقت اختیار تام دارد و هرچه را که دستور دهد مریدان اجرا می‌کنند و به او اعتراضی نمی‌کنند.

تا جایی که گفتند مرید در برابر شیخ خود مثل مرده است در برابر کسی که او را غسل می‌دهد. برخی از این شیوخ ادعا می‌کنند که آنها هر دستور و امری را که به مریدها و پیروان خود می‌دهند مستقیماً از خداوند تعالی دریافت می‌کنند. (معاذ الله).