دیدگاه صوفیه درباره عبادت و دین (۱۴)

اینان که در میان کفر و بدعت هستند، سپس به گروه‌هایی منشعب شده‌اند، که یکی از آنها طریقت‌های صوفیه است و عقائدشان تباه گشته است^[۱].

از شیخ الإسلام ابن تیمیه در مورد قومی که همواره ریاضت می‌کشند. سؤال شد که آنها می‌گویند آنچه تاکنون یاد گرفته‌ایم برای ما اهمیتی ندارد. اوامر و نواهی همه رسم و رسوم عوام است. اگر به حقیقت برسند این اعمال از آنها ساقط می‌شود. نتیجه نبوت به حکمت و مصلحت برمی‌گردد و مراد از آن مغلوب ساختن عوام است، و ما از عوام نیستیم. تا جزو مکلفین باشیم زیرا ما به جوهر حقیقت و حکمت دست یافته‌ایم.

شیخ در جواب آنان گفت: هیچ شکی نیست که نزد اهل علم و ایمان، این سخن بزرگترین و شدیدترین نوع کفر است که از سخنان یهودیان و مسیحیان بدتر است. زیرا یهودیان و مسیحیان به قسمتی از کتاب‌ آسمانی ایمان می‌آوردند و به برخی دیگر کفر می‌ورزیدند و حقیقتاً کافر بودند، آنها به این که خداوند امر و نهی کرده، وعده و وعیدی داده است اعتراف می‌کردند، وتا لحظه مرگ آن را رعایت می‌کردند این در حالی است که آنان به یهودیت و مسیحیت تحریف شده پایبند بودند، و اما اگر از منافقین امتشان بودند که بیشتر متکلمین و فیلسوفان آنها چنین بودند، از منافق‌های این امت پلیدتر بودند، زیرا تظاهر به کفر و نفاقشان را پنهان می‌کردند پس آنها از کسانی که ایمان را اظهار می‌کنند و نفاق را پنهان، پلیدتر و پست‌‌ترهستند. منظور اینکه تمام کسانی که از ادیان منسوخ شده پیروی می‌کنند بهتر از کسانی هستند که فکر می‌کنند دیگر تکلیفی برعهده آنها نیست، چراکه اینان در این حال از همه کتاب‌ها و شریعت و ملت‌ها خارج هستند، به هیچ امر و نهی پایبند نیستند، بلکه اینان از مشرک‌های معتقد به [اندیشه‌های] باقیمانده ملت‌های دیگر، مانند اعراب مشرکی به بقایای دین إبراهیم  صلی الله علیه وسلم پایبند بودند، بدتر و خطرناک‌ترند. زیرا آنها به نوعی از حق اعتقاد داشتند و به آن، پایبند بودند. اگرچه با این وجود مشرک بودند، ولی اینان به هیچ چیزی از حق پایبند نیستند تا جایی که گمان می‌کنند که هیچ وظیفه‌ای ندارند. در ادامه می‌گوید: بعضی از اینان به کلام خداوند استدلال می‌کنند: ﴿وَٱعۡبُدۡ رَبَّکَ حَتَّىٰ یَأۡتِیَکَ ٱلۡیَقِینُ٩٩﴾ [الحجر: ۹۹]. «و پروردگارت را پرستش کن تا مرگ به سراغ تو می‌آید [و سرای فانی را وداع می‌گوئی و سرای باقی آغاز می‌گردد و پرده‌ها به کنار می‌رود و حقائق در برابر چشمانت جلوه‌گر می‌شود]».

[۱]۰ تلبیس إبلیس، صفحه ۱۵۷ – ۱۵۸٫