خواندن نماز قبل از نماز جمعه وبعد از آن

از ابوهریره روایت است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود : (من اغتسل یوم الجمعه ثم أتی المسجد فصلی ما قدرله، ثم أنصت حتی یفرغ من خطبته، ثم یصلی معه، غفرله ما بینه و بین الجمعه الأخری و فضل ثلاثه أیام)[۱] «کسی که روز جمعه غسل کند سپس به نماز جمعه برود و آنچه برای او مقدر شده نماز بخواند سپس تا فارغ شدن (امام) از خطبه ساکت شود؛ سپس با او نماز بخواند، گناهان (صغیره‌ی) بین این جمعه و جمعه دیگرش و سه روز اضافه بخشوده می‌شود».

پس هر کس قبل از نماز جمعه به مسجد بیاید، تا زمانی که امام به مسجد می‌آید، هر آنچه را که می‌خواند بدون محدودیت نماز بخواند.

اما آنچه امروزه به نام سنت قبل از جمعه معروف است اصلی در سنت صحیح ندارد و معلوم است که : «پیامبر صلی الله علیه وسلم بعد از آنکه بلال اذان را می‌گفت شروع به خطبه می‌کرد و بطور قطع هیچ کسی بلند نمی‌شد تا دو رکعت نماز سنت بخواند و اذان جمعه بیش از یکی نبوده، پس چه وقتی آنها سنت جمعه را خواندند؟».[۲]

أما بعد از نماز جمعه می‌تواند چهار رکعت یا دو رکعت نماز سنت بخواند (به دلیل احادیث زیر) :

از ابوهریره روایت است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود : (إذا صلی أحدکم الجمعه فلیصل بعدها أربعا)[۳] «هرگاه یکی از شما نماز جمعه را خواند، بعد از آن چهار رکعت بخواند».

از ابن عمر روایت است که : (أن النبی صلی الله علیه وسلم کان لایصلی بعد الجمعه حتی ینصرف فیصلی رکعتین فی بیته)[۴] «پیامبر صلی الله علیه وسلم بعد از جمعه نماز نمی‌خواند تا بیرون می‌رفت سپس دو رکعت را در خانه می‌خواند».

[۱]) صحیح : [ص. ج ۶۰۶۲]، م (۸۵۷/۵۸۷/۲).
[۲]) زاد المعاد (۱۱۸/۱).
[۳]) صحیح : [الإرواء ۶۲۵]، [ص. ج ۶۴۰]، م (۸۸۲/۶۰۰/۲)، این لفظ مسلم است، د (۱۱۱۸/۴۸۱/۳)، ت (۵۲۲/۱۷/۲).
[۴]) متفق علیه : م (۸۲۲ – ۷۱/۶۰۰/۲)، خ (۹۳۷/۴۲۵/۲)، در روایت بخاری عبارت «فی بیته» وجود ندارد.