خطبه فاطمه رضی الله عنها در مسجد مدینه

در زمان ابوبکر زنها تابع شوهران خود بوده‌اند. به خصوص اگر آن شوهر، سالخورده و خلیفه هم بوده باشد. اگر حضرت فاطمه(س‌) چنین سخنان تندی را در مسجد در حضور همه به ابوبکر گفته بود آیا امکان داشت ابوبکر اجازه دهد همسرش اسماء پس از ایراد چنین سخنانی همه جا تا آخرین لحظات در کنار حضرت فاطمه باشد‌؟ با عنایت به اینکه شما این افراد را دیکتاتور و حسود و منافق معرفی کرده‌اید.

در این خطبه تلویحاً به حوادث شوم آینده اشاره شده است و همین موضوع، ظن انسان را تقویت می‌کند که این خطبه ساخته ابوالعیناء است. مگر طبق صریح آیات قرآن فقط خدا علام الغیوب و دانای رازها و آنچه در آینده واقع می‌شود نیست؟ (پاسخ علی به آن مرد که علم غیب منحصر در این موارد است: آیات آخر سوره لقمان و مخصوص خداوند).

حضرت ابوبکر به تصدیق تاریخ، یکی از فداکارترین یاران پیامبر صلی الله علیه و سلم بوده و حتی در موقع عروسی پیامبر با خدیجه و یا عروسی حضرت فاطمه با حضرت علی تلاش زیادی می‌کند. در موارد متعددی نیز گفته که فاطمه را بیش از دختر خودش، عایشه دوست دارد آیا امکان دارد حضرت فاطمه به جای تشکر، چنین سخنانی را علیه او ایراد کرده باشند؟

جز در کتاب بلاغاه النساء در کتب و منابع دست اول (سیره ابن هشام و…) اشاره‌ای به این خطبه نشده است؟ و حتی اینکه حضرت فاطمه در مسجد سخنرانی کرده‌اند زیرا واقعه واقعه مهمی بوده: سخنران دختر پیامبر و طرف مقابل: ابوبکر!.

چرا واقعه غدیر توسط ۱۱۰ نفر از اصحاب نقل شده ولی این خطبه اصلاً راوی ندارد؟

اولین کسی که این خطبه را مطرح کرده و پس از او بقیه نویسندگان از قول او در کتابهای خودشان نقل قول کرده‌اند نویسنده کتاب بلاغاه النساء بوده است این شخص در کتابش نوشته (من به ابوالحسن زید ابن علی ابن حسین ابن ابی طالب گفتم) در حالیکه زید بن علی در سال ۱۲۲ شهید شده و نویسنده کتاب یعنی: احمد ابن ابی طاهر، در سال ۲۰۴ به دنیا آمده است‌!!!‌ نگاه کنید که این خطبه‌ای که اینهمه در همه جا به آن اشاره می‌شود و به در و دیوار زده شده و… دارای چه سند محکمی است! البته ما اصراری نداریم که نویسنده دروغ گفته، آری شاید نویسنده یا کاتبان بنا به قول دکتر شهیدی اشتباه کرده باشند ولی بالاخره ما باید بدانیم راوی کیست؟ مگر نباید بررسی کرد و فهمید که آیا راوی دروغگو بوده یا راستگو از چه کسی شنیده و چه کسانی از او شنیده و برای ابی طاهر (نویسنده کتاب بلاغاه النساء) تعریف کرده‌اند؟ ضمن اینکه بعید است این سلسله طولانی که او نقل کرده یعنی: ابوالحسن زید ابن علی ابن حسین ابن علی ابن ابی طالب، اشتباه کاتبان باشد. (بر خلاف نظر دکتر شهیدی)

این خطبه پر از صنایع لفظی و ادبی است ما تا آن زمان[۱] سراغ نداریم کسی در مقام دادخواهی از آرایشهای لفظی (به خصوص سجع) چنین استفاده فراوانی کرده باشد. حتی اگر این را هم قبول کنیم چرا حضرت فاطمه (رضی الله عنها) پس از بازگشت از مسجد در داخل خانه باز هم با حضرت علی علیه السلام با نثر مسجع سخن می‌گویند؟ آیا می‌خواسته‌اند قدرت ادبی خود را به رخ شوهرشان بکشند؟ مگر علی خودش، خدای سخن نبوده و آیا امکان دارد فاطمه‌ای که ما او را معصوم می‌دانیم چنین سخنان تند و سبکی به همسرش گفته باشد؟ در آخر این سئوال پیش می‌آید که به فرض اینکه در مسجد افرادی حاضر بوده‌اند و سخنان حضرت فاطمه را حفظ کرده‌اند در خانه چه کسی بوده که آن سخنان را حفظ کرده باشد؟ تا پس از گذشت ۲۴۰ سال مانند خطبه داخل مسجد ایشان، یک نفر بیاید و آنرا مکتوب کند؟

سخنانی که در این خطبه ایراد شده بسیار تند و گزنده است و گوینده آن نیز تنها بازمانده پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم و تعداد زیادی از مردم در مسجد مدینه حاضر بوده و آنرا شنیده‌اند ولی بسیار جای تعجب است که بازتاب چنین اتفاق مهمی را در گفتگوهای آن زمان که در کتب و منابع دست اول ضبط شده نمی‌بینیم! یعنی حتی یک اشاره دیگر که قرینه‌ای باشد و ما را مطمئن کند که چنین سخنرانی ایراد شده پیدا نمی‌کنیم. البته گفتگوهایی بین حضرت فاطمه و ابوبکر رد و بدل شده ولی ایراد سخنرانی…!.

حضرت فاطمه در جایی فرموده‌اند بهترین چیز برای یک زن آن است که نه دیده شود و نه او را ببینند (علاوه بر اینکه صدای زن محرم است) چرا حضرت علی علیه السلام برای احقاق حق خودشان برای تظلم به مسجد نرفتند؟ قیاس سخنرانی حضرت فاطمه با سخنرانی حضرت زینب در بارگاه یزید قیاس بسیار بچه‌گانه‌ای است زیرا:

جو مدینه پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و سلم با جو قصر یزید در شام یکی نبوده. یعنی هر کسی می‌توانسته در مسجد مدینه حتی به خلیفه اعتراض کند. همانطور که آن عرب بدوی به حضرت عمر می‌گوید: اگر خواستی کج شوی با این شمشیر تو را راست می‌کنیم!.

حضرت زینب به جز امام سجاد مردی را همراه خود نداشته‌اند و حتی امام سجاد با وجود بیماری آن سخنان تند را در حضور یزید، بیان می‌کنند. ولی حضرت علی، زبیر و سلمان و ابوذر و عمار و به قول سید شرف الدین ۲۵۰ نفر طرفدار ایشان در آن لحظه کجا بودند؟

آیا تاثیر سخنان حضرت علی (با توجه به واقعه غدیر که دو ماه قبل از آن اتفاق افتاده بوده[۲]) می‌توانسته بیشتر باشد یا تاثیر سخنان حضرت فاطمه با عنایت به اینکه حضرت علی علیه السلام  مرد بوده، خدای سخن بوده، داماد و برادر و پسرعمو و وصی پیامبر  صلی الله علیه و سلم بوده و… (وحتی به قول شما جانشین پیامبر بوده و ۲ ماه قبل ۱۲۰ هزار نفر با ایشان بیعت کرده بودند).

مردم حاضر در مدینه با مردم حاضر در شام که زیر بمباران تبلیغاتی حتی از شنیدن خبر شهادت علی در مسجد (که مگر او نماز هم می‌خوانده) تعجب می‌کنند، از زمین تا آسمان تفاوت داشته‌اند.

شرایطی که ایجاب کرد حضرت زینب سخنرانی کنند: شهادت امام حسین و اسارت خاندان ایشان و… بود.

شما معتقدید حضرت فاطمه بر اثر ضربه‌ای که از ناحیه در، چند روز قبل از ایراد این خطبه به ایشان خورد ۴۰ روز یا سه ماه یا شش ماه بعد شهید شدند (حتی جنین ایشان سقط و شهید شد) چگونه ممکن است که: زنی چنین ضربه‌ای خورده که منجر به شهادت او و حتی سقط جنینش شده ولی می‌تواند چند روز بعد وارد مسجد شود و چنین سخنرانی طولانی را ایراد کند؟!!!.

ما طبق دلایل محکم تاریخی می‌دانیم در همین ایامی که شما می‌گویید حضرت فاطمه چنین خطبه جنجالی را ایراد کرده‌اند شهر مدینه هر لحظه در خطر سقوط و حمله قبایل راهزن قرار داشته است و هر لحظه بیم سقوط مدینه و نابودی اسلام می‌رفته است. اکنون در چنین شرایطی چگونه امکان دارد حضرت فاطمه به جای دعوت به اتحاد و ایجاد آرامش چنین خطبه‌ای ایراد کرده و به همه از انصار گرفته تا ابوبکر، توهین کنند؟ مگر ابوسفیان که می‌خواسته با علی بیعت کند چنین نیتی در سر نداشته است: ایجاد آشوب و فتنه در مدینه!.

[۱]– دقت کنید که من گفتم تا آن زمان پس از آن (۴۰ سال بعد) حضرت زینب در بارگاه یزید به تبع پدرشان از این صنایع لفظی استفاده کردند.

[۲]– با هر برداشتی که از سخنان پیامبر داشته باشیم چه منظور پیامبر اعلام خلافت حضرت علی بوده باشد و چه سفارش مردم به دوستی با او.