شیخ ناصر الفهد – فک الله اسره – می فرماید :
پیش نویسی در مورد شرک اصغر جمع کرده بودم که خلاصه آن از این قرار است :
علما در تعریف شرک اصغر اختلاف دارند … من نیزی شرک های اصغر را جمع کردم و به این نتیجه رسیدم که مرجع آن به سه امر باز می گردد :
۱ – شرک خفی همانند : ریا …
۲ – شرک در الفاظ همانند : قسم بغیر الله ، گفتن : اگر الله بخواهد و تو ، اگر خدا نمی بود و تو و …
۳ – شرک در اسباب ، که قرار دادن اسبابی است که الله نه شرعا و نه قدرا آن را سبب قرار نداده اند ، همانند :
بر این اساس تعریف شرک اصغر از این قرار است :
« ” صرف الواحد شیئاً لغیر الله مما یقدح فی الإخلاص علی غیر سبیل العباده ” »
ترجمه : « صرف امری – توسط شخص مسلمان – برای غیر الله که موجب نقصان در اخلاص می شود ، با این شرط که غیر عبادت باشد .»
شرح تعریف :
صرف الواحد : از این تعریف شرک اکبر و شخص کافر خارج می شوند ، چرا که شرک اصغر فرعی است بر اثبات اسلام …
شیئاً لغیر الله : عباداتی که برای غیر الله انجام شود را از تعریف خارج می کند …
مایقدح فی الإخلاص : آنچه را که بر اخلاص ضربه نزد را از تعریف خارج می کند ، همانند : نسبت مسببات به اسباب حقیقی آن … و همچین اخلاص عملی و علمی را نیز از تعریف خارج می کند ؛ اخلاص عملی همان توحید الله متعال است با اقوال ، و عمل بدون ریا .. و اخلاص علمی : متعلق به توحید ربوبیت است …
علی غیر سبیل العباده : از تعریف دو امر را خارج می کند :
۱ – عباداتی محض همچون قربانی و نذر
۲ – شرک اصغر اگر قصد عبادت از آن شود ، مثلا به عنوان تعظیم به غیر الله قسم خورده شود . *
* : [ نگا: فتاوی الحایریه / سوال ۱۵ ]