وب سایت اختصاصی اهل سنت و جماعت ایران زمین
الحمدلله
ضابطه بدعت و معیار تشخیص آن این است که پروردگار را به وسیله چیزی که آن را تشریع ننموده است عبادت کنند
و اگر خواستید اینگونه بیان دارید که بدعت، عبادت کردن پروردگار متعال به وسیله چیزی است که پیامبر صلی الله علیه و سلم و خلفای راشدین رضی الله عنهم به آن وسیله عبادت نکرده اند.
تعریف اول از فرموده خداوند متعال گرفته شده که می فرماید:
{أَمْ لَهُمْ شُرَکَاءُ شَرَعُوا لَهُمْ مِنَ الدِّینِ مَا لَمْ یَأْذَنْ بِهِ اللَّهُ} ( شوری ۲۱).
«آیا آنان شریکانی دارند تا چیزی را که خداوند به آن اجازه نداده است برایشان تشریع نمایند».
و تعریف دوم از این فرموده رسول الله صلی الله علیه و سلم گرفته شده است که می فرماید:
(علیکم بسنتی وسنه الخلفاء الراشدین المهدیین من بعدی تمسکوا بها وعضوا علیها بالنواجذ وإیاکم ومحدثات الأمور)
(واجب است که به سنت من و سنت خلفای راشدین هدایت یافته بعد از من تمسک جویید و آن را محکم بگیرید و خود را از چیزهای تازه ایجاد شده در دین بپرهیزید).
پس هرکس خداوند را به چیزی که تشریع ننموده و یا به چیزی که رسول الله صلی الله علیه و سلم و خلفای راشدین بر آن نبوده اند عبادت کند چنین فردی مبتدع و بدعت گذار است
و فرقی نمی کند این بدعت مربوط به اسماء و صفات پروردگار و یا متعلق به احکام و شریعتش باشد.
اما در مسائل عادی زندگی که در آن از عرف و عادت پیروی می شود بدعت در دین نامیده نمی گردد هر چند از لحاظ لغت آن را بدعت بنامند اما آن بدعتی که رسول الله صلی الله علیه و سلم امت را از آن برحذر داشته، نمی باشد.
البته در مورد تعیین معنی شرعی بدعت اختلاف نظر وجود دارد ، برخی آن را در مقابل سنت قرار داده و برخی هم آن را عام و شامل هر چیزی دانسته اند که بعد از عصر پیامبر صلی الله علیه و سلم به وجود آمده است ،
خواه آن چیز محمود و پسندیده باشد
و یا مذموم و ناپسند.
ولی بهترین،واضح ترین،جامع ترین و محکم ترین تعریف برای بدعت این تعریف است که:
بدعت عبارت است از ایجاد راه و روشی در دین (جهت دینداری) شبیه راه و روش شریعت و به قصد تقرب به خدا بدون این که دلیل شرعی و صحیحی بر صحت آن وجود داشته باشد.
بدعت های دنیوی از قبیل ماشین، تفنگ، هواپیما، تألیف کتاب و امثال این ها از تعریف بدعت خارج می شوند:
چرا که این ها وسایل مشروعی هستند برای رسیدن به اهدافی که مشروعیت آنها به نص ثابت شده است . همان طور که گفته می شود:
هر آن چیزی که واجب بدون آن تمام و کامل نشود ،خود آن چیز هم واجب است . و در واقع همین بدعت های دنیوی هستند که به احکام پنجگانه ی ( واجب ،مستحب،حرام،مکروه ومباح) تقسیم می شوند نه بدعت های دینی آن طور که عز بن عبدالسلام گفته است.
و الله اعلم