اسرار آفرینش در قرآن

قرآن مجید در آیات متعددی از مسایل مربوط به قوانین آفرینش، عالم طبیعت و … سخن گفته، و در زمانی از این حقایق پرده برداشته که جز از راه وحی، توان دستیابی به این علوم وجود نداشته است. البته آیات علمی قرآن در بیان حقیقت، جنبه احتیاط را پیش گرفته یعنی هرجا که مطلبی قابل درک بوده به طور صریح گفته و در غیر این صورت مجمل بیان کرده است، تا مردم قرون بعد که از نظر اکتشافات و پیشرفت‌های علمی وضع بهتری دارند آن را شرح و تبیین کنند، که موارد آن از این قرار است:
۱ـ ترکیبات متناسب و معین نباتات که هر کدام دارای وزن مخصوص و ترکیب خاص هستند و اخیراً این مطلب ثابت شده که اگر بعضی از اجزای آن کم و زیاد می‌شد از صورت آن نبات خاص خارج می‌گردید.
۲ـ تلقیح در عالم نباتات: گردمیان کیسه در انار، پرتقال، حبوبات و … بوسیله باد روی چهره ماده گل‌ها می‌نشیند و تولیدمثل صورت می‌گیرد و میوه و گل بوجود می‌آیند.
«وارسلنا الریاح لواقح…».حجر: ۲۲
«و فرستادیم بادها را، آبستن کنندگان…».
۳ـ حرکت کردن زمین: «والارض مهداً» این آیه از کره زمین به لفظ مهد تعبیر می‌کند که اطفال کوچک با حرکت آرام آن به خواب می‌روند، و این در حالی است که دانشمندان آن زمان اعتقاد به ساکن بودن زمین داشتند، به همین دلیل خداوند آن را به صورت اجمال بیان نموده است.
۴ـ وجود قاره دیگر: «رب المشرقین و رب المغربین». رحمن: ۱۷
«پروردگار ۲ مشرق و ۲ مغرب».
۵ـ کروی بودن زمین: چون این مطلب از فهم و درک مردم آن زمان به دور بوده با اشاره بیان شده است:
«این است (برهان حق) که خدا شب را در روز و روز را در شب فرو می‌برد…». و اگر زمین کروی باشد این امر میسور است زیرا در این صورت طلوع و تابیدن آ‏فتاب بر هر جزیی از اجزای کره زمین مستلزم غروب آن از جز دیگر خواهد بود.
آیت‌الله مکارم شیرازی در کتاب تفسیر نمونه ضمن ذکر مطالب فوق به موارد دیگری از اسرار آفرینش در قرآن اشاره داشته که فهرست آن چنین است:
* اعجاز علمی قرآن در زمینه آ‏فرینش انسان
* عمل کربن گیری درختان سبز یکی دیگر از معجزات علمی قرآن
* اشاره‌ای به مسأله پیدایش زغال‌سنگ از گیاهان
*  اشاره به خاموش شدن منظومه شمسی و ستارگان
* اشاره قرآن به مسافرت‌های فضایی
*  بیان قانون جاذبه و دافعه یکی از معجزات علمی قرآن
* جدا شدن آسمان‌ها از کهکشان
عبدالرزاق نوفل در کتاب معجزه‌القرآن، به اعجاز عددی قرآن پرداخته که به ذکر مواردی از آن بسنده می‌نماییم.
۱ـ اعجاز قرآن در عدد ۱۹٫ بسم‌الله الرحمن الرحیم و اهدنا الصراط المستقیم هر کدام ۱۹ حرف دارند (صلوات نیز ۱۹ حرف دارد).
اسماء حسنی سمیع و رحیم در قرآن به ترتیب ۱۹ و ۱۱۴ بار تکرار شده، همچنین سوره حمد ۱۱۴ حرف است که در هر ۲ مورد (۱۱۴: ۶×۱۹) مضربی از ۱۹ هستند، و نهایتاً اینکه آیه ۱۹ سوره آل عمران نیز مفهوم عظیمی دارد: «ان الدین عندالله الاسلام…» آل عمران: ۱۹
«همانا دین نزد خدا اسلام است…».
۲ـ«دنیا و آخرت» هر دو به طور مساوی و ۱۱۵ بار «شیطان و ملائکه» ۶۸ بار و «علم با مشتقاتش، و ایمان» ۸۱۱ بار تکرار شده است. ایشان از رابطه بین این ۲ مورد نتیجه گرفته که کسی که شناختش بیشتر باشد ایمانش هم بیشتر است.
۳ـ وجه دیگر اعجاز موسیقی قرآن است که اگر با لحن مخصوص خود خوانده شود دلنشین و تأُثیرگذار خواهد بود.
آیت‌الله مکارم شیرازی نیز آهنگ مخصوص لغات و کلمات قرآن را در نوع خود معجزه‌آسا معرفی کرده و داستان جالبی را از سید قطب مفسر معروف نقل می‌کند که حاکی از تحت تأثیر قرار گرفتن زن مسیحی پس از گوش دادن به خطبه‌های عربی علامه  سید قطب (در نماز جمعه داخل کشتی) است. آن زن چنین گفت: من هر چند یک کلمه از مطالب شما را نفهمیدم اما به وضوح دیدم که این کلمات آهنگ عجیبی داشت، اما در لابلای خطبه‌ها جمله‌هایی وجود داشت که از بقیه ممتاز بود، آنها دارای آهنگ فوق‌العاده مؤثر و عمیقی بودند آنچنان که لرزه بر اندام من می‌انداخت و مراد ایشان همان آیات قرآنی بود که در این حین تلاوت شده بود.
میرمحمدی در کتاب تاریخ و علوم قرآن ضمن بیان وجوه اعجاز قرآن، فصاحت و بلاغت و حسن اسلوب را که در تمام سوره‌های قرآن مشاهده می‌شود، به عنوان وجه اصلی اعجاز معرفی می‌نماید و این امر بر کسی پوشیده نیست.
بنابراین دلیل عمده اعجاز قرآن شریف، همان تحدی و مطالبه نظیر آن است که با قاطعیت از مردم عرب و غیرعرب خواسته شد که اگر شک دارند نظیر و مانند آنرا بیاورند، ولی علی‌رغم اینکه قرآن از همان حروف الفبایی است که با آن صحبت کرده و می‌کنند اما نتوانسته و نمی‌توانند و این بهترین دلیل بر نزول قرآن از جانب خداوند متعال است، چرا که حتی کنار هم قرار گرفتن آیات و سوره‌ها و ارتباط آنها با هم، و همچنین ربط صدر و ذیل یک سوره یا یک آیه به سوره یا آیه بعد، و محتوای سوره‌های مکی و مدنی وکوتاه و طولانی بودن سوره‌ها و آیات آنها (که حتی برخی از علما، سال نزول را از این مطلب درک کرده‌اند) هر کدام مشخص و حساب شده و منطقی و قابل تحسین است.
* دیگری از حضرت رسولاکرم صلی الله علیهوسلم و حضرت علیکرم الله وجه  به اندیشه کردن و تدبر در قرآن سفارش شده، و نیز فرموده‌اند که مأنوس بودن با قرآن زنگار قلوب را زدوده و دل‌های مرده را زنده و انسان را از کردار زشت و منکر باز می‌دارد.
همچنین در روایات تأکید شده که قرآن را از روی مصحف و با صدای بلند بخوانیم تا چشم و گوشمان نیز از این نور بهره گیرد و هر چه زودتر به این کار مبادرت ورزیم بیشتر با گوشت و خونمان آمیخته گشته و وجودمان نورانی می‌شود چرا که خداوند نور است
«الله نورالسموات و الارض». نور ۳۵
و هر چه به او منتسب شود نیز نورانی است، در نتیجه کتاب او قرآن نیز نور است.
حضرت علی کرم الله وجه  در این زمینه می‌فرمایند: «به نور قرآن استشفاء نمایید که شفای امراض سینه‌هاست». همچنین در حدیثی دیگر چنین متذکر می‌شوند: «خانه‌ای که در آن قرآن خوانده شود و یاد خدای عزوجل گردد برکتش بسیار و فرشته‌ها در آن حاضر شوند و شیاطین آن را ترک کنند و برای اهل آسمان بدرخشد، چنانچه ستارگان برای اهل زمین می‌درخشند».
آری همانطور که در حدیث فوق مشاهده کردیم، با خواندن قرآن به یاد خداوند می‌افتیم «الا بذکر الله تطمئن القلوب». رعد ۲۸
«با یاد خداست که دل‌ها آرامش می‌گیرد». انشاءالله که از این فیض بیکران بهره گیریم تا شکر این نعمت عظمی را به جا آورده و مشمول آیه ذیل گردیم.
«اگر شکر نعمت به جای آرید بر نعمت شما می‌افزاییم و اگر کفران کنید به عذاب شدید گرفتار می‌کنیم».
آیا عجیب نیست که انسان به تأمین غذای جسم فانی بپردازد اما از تغذیه روح باقی غافل شود؟!!

نویسنده: ملیحه علمچی