از حقوق مصطفی صلی الله علیه وسلم(۲)

پنجم: دعوت به مکتب او

انسانیت در زیر آوارهای جهالت و نادانی بسر می‫برد که آفتاب رسالت پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم تابیدن گرفت، و ما در پرتو زحمات بیدریغ او از زیر بار انسان پرستی رهایی یافته به شرف تنها خداپرستی نایل گشتیم. حال باید زحمات او را جبران نموده رسالت و پیام بیدارگر و زندگی آفرین او را به سراسر جهان و جهانیان برسانیم. و بشریت را بسوی مکتب رهایی بخش و آزادی خواه او دعوت کنیم.

پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم می‫فرمایند:” بلغوا عنی ولو آیه”.^([۱]) پیام مرا بدیگران برسانید، حتی اگر یک آیه باشد.

و همچنین می‫فرمایند:”اگر خداوند یک انسان را توسط تو هدایت بخشد، از همه‫ی نعمتهای دنیا برایت با ارزشتر و مفیدتر است”.^([۲])

وفرمودند که ایشان:”مکاثر بکم یوم القیامه”.^([۳]) می‫خواهند در روز قیامت با انبوه جمعیت پیروان خود افتخار ورزند.

و با دعوت مردم بسوی خداوند و پرستش او و رهایی از قید و بندها و غلامی و شهوتها و آزها و بردگی انسانها، و پیوستن آنها بدین مبین اسلام این آرزوی پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم برآورده خواهد شد.

البته هم‫ندا شدن با پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم و دعوت مردم بسوی دین او شرفی است بس بزرگ که قرآن آنرا در کنار مسئولیت والای نبوت نام برده است:

 [یوسف: ۱۰۸].

{بگو: این طریقه و راه من است که من و هر کس پیرو من است بر پایه بصیرت و بینایی به سوی خدا دعوت می کنیم.}

پس شایسته‫ی تک تک افراد این امت است که برای بجای آوردن مسئولیتی که خداوند بر شانه‫هایشان نهاده قد علم کنند، و مردم را بسوی خدا دعوت نمایند و از زشتیها و پلیدیها برحذر داشته به زیبائیها و نیکیها و سعادت در دو جهان بخوانند.

خداوند در وصف این امت چنین فرموده است:

 [آل عمران: ۱۱۰].

{ شما بهترین امتی هستید که [برای اصلاح جوامع انسانی] پدیدار شده اید، به کار شایسته و پسندیده فرمان می دهید و از کار ناپسند و زشت بازمی دارید، و [از روی تحقیق، معرفت، صدق و اخلاص] به خدا ایمان می آورید.}

 

ششم: احترام ایشان در زندگی و پس از وفاتشان صلی الله علیه وسلم ..

این نیز از جمله حقوق پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم است که متأسفانه بسیاری از مردم در بجای آوردن آن کوتاهی می‫کنند.

پروردگار عالمیان می‫فرمایند:

 [الفتح: ۸ – ۹].

{ تو را گواه و مژده‌دهنده و بیم‌دهنده فرستاده‌ایم. (٨) تا به خدا و پیامبرش ایمان بیاورید و یاریش کنید و بزرگش دارید و خدا را صبحگاه و شامگاه تسبیح گویید. }

ابن سعد؛ یکی از مفسران نامور می‫گویند:” این آیه ما را امر می‫کند به ادای والاترین مراتب احترام و تقدیر و بزرگی خدمت رسول خدا صلی الله علیه وسلم ، و ادای حقوق ایشان، چه بسا که ایشان را فضل و منتی است بس بزرگ بر گردنهایمان”.

صحابه کرام و یاران و شاگردان مکتب رسول الله صلی الله علیه وسلم ، او را بسیار عظیم می‫شمردند و بصورتی بسیار نمونه وبی‫مانند او را احترام می‫گذاشتند و بزرگ می‫دانستند، اگر حرف می‫زد در مقابلش در کمال ادب و احترام آنچنان ساکت و آرام و خاموش می‫نشستند که گویا بر سرهایشان پرنده‫هایی نشسته و آنان از ترس اینکه مبادا پرنده بپرد تکان نمی‫خورند!

و وقتی خداوند متعال برای تربیت مؤمنان فرمودند:

 [الحجرات: ۲].

{ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! صدای خود را فراتر از صدای پیامبر نکنید، و در برابر او بلند سخن مگویید (و داد و فریاد نزنید) آن گونه که بعضی از شما در برابر بعضی بلند صدا می‌کنند، مبادا اعمال شما نابود گردد در حالی که نمی‌دانید!}

ابوبکر پدر خانم آن حضرت صلی الله علیه وسلم  که نزدیکترین صحابه به ایشان، و چون وزیر و مستشار اول آن حضرت بودند خدمت پیامبر رسیده با کمال ادب عرض کردند: بخدا سوگند، پس از آمدن این آیه با شما چون کسی که درگوشی با شما حرف می‫زند آرام سخن خواهم گفت.

اما احترام آن حضرت پس از وفاتشان: را می‫توان بصورت؛ پیروی از راه و رسم ایشان، قیمت و بها دادن به دستوراتشان، و به جان ودل پذیرفتن احکام و فرامینشان، و رعایت کمال ادب در مقابل سخنانشان، و ترجیح ندادن آراء و سخنان افراد و یا مذاهب بر حدیث پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم ، به اثبات رسانید.

امام شافعی (رحمه الله) می‫فرمایند: مسلمانان بر این اتفاق نظر دارند که بر هیچ کسی جایز نیست سخنی از پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم که برایش ثابت شده است را بخاطر سخن هیچ احدی کنار بگذارد.

 

هفتم: درود و سلام فرستادن بر پیامبر هرگاه نام و یاد او به میان آمد..

خداوند متعال مؤمنان را امر فرموده همواره بر پیامبر خدا ‫ صلی الله علیه وسلم  سلام و صلوات و درود بفرستند:

[الأحزاب: ۵۶].

{ خدا و فرشتگانش بر پیامبر صلوات مى‌فرستند. اى کسانى که ایمان آورده‌اید، بر او صلوات فرستید و سلام کنید؛ سلامى نیکو }

پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم می‫فرمایند:” خوار وذلیل بادا آن کسی که یادی از من جلویش شد و بر من درود نفرستاد”.^([۴])

و فرمودند: “نزدیکترین مردم به من در روز قیامت، کسی است که بیش از همه بر من سلام و درود فرستاده”.^([۵])

و فرمودند: بخیل آن کسی است که نام من نزدش به میان آمد و بر من درود و سلامی نفرستاد. ^([۶])

واقعا از بی‫وفائی و بی‫معرفتی و کم لطفی است اگر مسلمانی نام رسول خدا صلی الله علیه وسلم سرور و سید بشریت را بشنود، سپس در کمال بخل و بی‫توجهی صلواتی و درودی جان نثار آن مقام والا نکند!

امام ابن القیم (رحمه الله) کتابی دارند بسیار ارزشمند به نام “جلاء الأفهام فی الصلاه علی خیر الأنام” بسیاری از فوائد سلام و درود فرستادن بر پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم را در آن متذکر شده است. جای دارد سری به این کتاب بزنی.

 

هشتم: دوستی با دوستان و دشمنی با دشمنانشان..

خداوند متعال می‫فرمایند:

[المجادله: ۲۲].

{ نمى‌یابى مردمى را که به خدا و روز قیامت ایمان آورده باشند، ولى با کسانى که با خدا و پیامبرش مخالفت مى‌ورزند دوستى کنند، هر چند آن مخالفان، پدران یا فرزندان یا برادران و یا قبیله آنها باشند. خدا بر دلشان ایمان  رقم زده و به روحى از خود یاریشان کرده است.}

و از دوستی و محبت اوست: محبت ورزیدن با شاگردان و یاران و صحابه او، و احترام گذاشتن به آنها، و شناختن جایگاه و مقام والایشان، و ذکر خیرشان، و پیروی از آنها، و طلب آمرزش و مغفرت الهی برایشان، و زبان درازی نکردن در حقشان، و سکوت کردن بر آنچه بین آنها روی داده، و دشمنی با هر کسی که با آنها دشمنی ورزد، و یا آنها را به بدی یاد کند، و یا به کسی از آنها توهین روا دارد. چرا که آنها حلقه‫ی وصل بین ما و پیامبرمان بوده‫اند، و در راه رساندن دین و قرآن و فرامین پیامبر بزرگوارمان جان و مال و روح و روانشان را فدا کرده، چه جان فشانیها و رشادتها و ایثارها که نکرده‫اند.

و همچنین از محبت رسول خداست که اهل بیت ایشان اعم از؛ همسران و دختران و نوادگان و خویشان آن حضرت را احترام بگذاریم، و از آنها در مقابل زبان درازیهای نادانان و ابلهان دفاع کنیم، و در حقشان افراط نورزیم، و غلو و زیاده‫روی نکنیم.

و از نشانه‫های محبت رسول خداست؛ دوست داشتن علما و دانشمندان اهل سنت، و تحقیر و اهانت نکردن آنها، و زبان درازی نکردن در حقشان، چرا که آنها سربازان و خادمان سنت و راه و روش پیامبر خدا صلی الله علیه وسلم  هستند، و آنرا زنده نگه می‫دارند.

و از نشانه‫های دوستی پیامبر خداست که با دشمنان او؛ از کافران و منافقان و گمراهان گرفته تا بدعت سازان و نوآوران در دین دشمنی ورزیم.

روزی مردی از هواپرستان و بدعت فروشان به امام ایوب سختیانی گفت: می‫خواهم از شما یک کلمه بپرسم؟ ایشان از روی محبت و احترام زیادشان به پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم ، و از شدت دشمنی‫ای که با بدعتگران داشتند چهره‫اش را از او برگردانید و با اشاره‫ی انگشت به او فهماند که حاضر نیستم نیم کلمه‫ای از تو بشنوم چه رسد به یک کلمه!

 

 

([۱]) [به روایت امام بخاری].

([۲]) [به روایت امام بخاری و امام مسلم نیشابوری].

([۳]) [به روایت امام احمد و اصحاب سنن].

([۴]) قَالَ  صلی الله علیه وسلم : “رَغِمَ أَنْفُ رَجُلٍ ذُکِرْتُ عِنْدَه فَلَمْ یُصَلّ عَلَیَّ” ( به روایت امام مسلم نیشابوری)

([۵]) “إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِی یَوْمَ القِیَامَهِ، أَکْثَرُهُمْ عَلِیَّ صَلَاهَ” [به روایت امام ترمذی، و استاد البانی حدیث را حسن برشمرده].

([۶]) قَالَ  صلی الله علیه وسلم : “الْبَخِیلُ مَنْ ذُکِرْتُ عِنْدَه وَلَـمْ یُصَلّ عَلَیَّ” [به روایت امام احمد و امام ترمذی، و استاد البانی حدیث را صحیح دانسته].