از جهاد کوچک به سوی جهاد بزرگ برگشتیم

((رجعنا من الجهاد الاصغر الی الجهاد الاکبر))
از جهاد کوچک به سوی جهاد بزرگ برگشتیم.
حافظ العراقی در کتاب “تخریج احیاءالعلوم الدین” می گوید: این حدیث را امام البیهقی از جابر روایت می کند و می گوید: سند آن ضعیف است.
امام العجلونی در “کشف الخفاء” از امام ابن الحجر العسقلانی نقل می کند: این کلام ابراهیم ابن عبله است و حدیث نیست.
امام ابن تیمیه در “مجموع الفتاوی جلد ۱۱ صفحه ۱۹۷”می فرماید: اما حدیثی که بعضی آن را روایت می کنند که رسول الله صلی الله علیه وسلم در غزوه تبوک فرمود: “از جهاد کوچک به سوی جهاد بزرگ برگشتیم” هیچ اصلی ندارد و هیچ یک از کسانی که به اقوال و اعمال رسول الله صلی الله علیه و سلم آگاهی و شناخت دارند آن را روایت نکرده اند.
الفتنی در “کتاب تذکره الموضوعات” می گوید ضعیف است.
امام الزیعلی در “تخریج الکشاف” جلد ۲ با لفظ {غریب جداً} به آن اشاره می کند.
حافظ علی القاری در “اسرار المرفوعه” می گوید: هیچ اصلی ندارد بلکه اصل آن موضوع است.