آیا اگر مسافر در روز رمضان از سفرش بازگردد لازمست تا غروب امساک کند؟

من مسافر بودم و به دلیل سفر روزه نبودم سپس به شهرم بازگشتم درحالیکه روزه نبودم، آیا پس از رسیدن به خانه بر من امساک و پرهیز از مبطلات روزه لازم است؟

 

الحمدلله،

علمای اسلام درباره اینکه هرگاه مسافری در روز رمضان از سفرش بازگردد، یا زنی از حیض پاک گردد، یا مریض ناتوان سلامتیش را بازیابد، آیا بقیه روز (تا غروب و اذان مغرب) بر وی امساک لازم هست یا خیر؟ اختلاف رأی دارند.

جمهور علمای مذاهب گفتند: امساک لازم نیست، زیرا این افراد بنا به عذر شرعی روزه نگرفتند پس نیازی هم به امساک مابقی روز ندارند، اما نبایستی که در جلوی روزه داران بخورند یا بیاشامند، زیرا آنها (روزه داران) ممکن است ندانند که اینان بنا به عذر شرعی روزه خواری می کنند و این باعث سوء ظن نسبت به آنان شود.

نگاه کنید به: “المجموع” (۶/۱۶۷، ۱۶۸، ۱۷۳) .

امام ابن قدامه در کتاب “المغنی” می نویسد: «و اما کسی که روزه خوردن در ابتدای روز برایش مباح باشد ظاهرا یا باطنا، مانند زن حائضه یا نفساء و مسافر و کودک و مجنون و کافر و مریض؛ هرگاه عذر آنها در اثنای روز تمام شد، یعنی زن از حیض یا نفاس پاک شد، و مسافر بازگشت، و کودک بالغ گشت، و مجنون بهبودی یافت، و کافر اسلام آورد، و مریض سلامتیش را بازیافت، در آنصورت (درباره لزوم یا عدم امساک) دو رای وجود دارد: ابوحنیفه می گوید که امساک در بقیه روز بر آنها لازم است.. و رای دوم آنست که لازم نیست که این نظر امام مالک و شافعی هست، و از ابن مسعود روایت شده که گفت: « مَنْ أَکَلَ أَوَّلَ النَّهَارِ فَلْیَأْکُلْ آخِرَهُ » یعنی: هرکس در ابتدای روز (رمضان) بخورد، در انتهای آنهم می تواند بخورد».

امام نووی می گوید: «هرگاه مسافر در اثنای روز رمضان بازگردد درحالیکه روزه نیست، و ببیند که زنش در همان روز از حیض یا نفاس پاک شده و یا از مریضیش خلاص گشته ( و بخاطر مرضش) روزه نبوده، در آنصورت مرد می تواند با زنش همبستر شده و نزد ما کفاره بر وی لازم نیست».”المجموع” (۶/۱۷۴).

 

والله اعلم

وصلی الله وسلم علی محمد وعلی آله وأصحابه والتابعین لهم بإحسان إلی یوم الدین

مقاله پیشنهادی

خیار(داشتن اختیار در معامله)

حکمت مشروعیت داشتن اختیار در معامله داشتن حق اختیار در معامله از محاسن اسلام است؛ …